Iskierki

Z Polski

Na Fundusz Szkolnictwa Polskiego Zagranicą zebrano w r. 1937 przez Towarzystwo Pomocy Polonii Zagranicznej 550.554,55 zł czystego dochodu.

Wybudowano specjalny autobus, w którym benzynę, jako siłę pędną zastąpiono drzewem. Według obliczeń 1 km drogi będzie kosztować 4 gr, więc znacznie taniej niż dotychczas (fot. 1, z lewej).

Zarządzeniem Min. Spraw Wojskowych utworzono w szkołach akademickich Legię Akademicką do spraw P. W. i ma to na celu przygotowanie kadr przyszłych oficerów spośród słuchaczy wyższych uczelni.

Organizacje kobiece z entuzjazmem przyjęły nową ustawę o powszechnym obowiązku wojskowym, przewidującą, czynny udział kobiet w obronie kraju. Do P. Ministra Spraw Wojskowych wysłano specjalną delegację kobiet z wyrazami podzięki za sprawiedliwą ocenę sił moralnych i intelektualnych kobiet polskich.

W Zatoce Puckiej wybudowano kanał, który ma długości 600 metrów i szerokości od 40 do 50 metrów. Kanał ułatwi żeglugę do Pucka, jak również poruszanie się kutrów na tym odcinku Zatoki Puckiej.

W połowie listopada odbył się w Warszawie Kongres Kupiectwa Chrześcijańskiego. Na plenarnym posiedzeniu stwierdzono, że: rozwój handlu polskiego w naszych warunkach dokonywać się musi w następującej formie: od chłopa do straganu i handlu wiejskiego, od prymitywu do zdrowego detalu, od detalu do hurtu i od hurtu do przemysłu; i że Polacy zbyt długo żyli w mniemaniu, iż żydzi są specjalnie uzdolnieni do zawodu kupieckiego. Jest to pogląd z gruntu fałszywy, gdyby żydzi byli wybitnie uzdolnieni do handlu, to Polska winna posiadać najlepszy handel na świecie. Tymczasem handel polski, który jest obecnie przeważnie w rękach żydowskich, cieszy się niemal, że najgorszą opinią w świecie.

W Warszawie otwarto wzorową pływalnię CIWF-u w obecności gen. Olszyny-Wilczyńskiego i gen. Rouperta (fot. 1, z prawej).

W stoczni gdyńskiej rozpoczynamy już budować własne okręty.

Ponieważ prasa, chodzi tu przede wszystkim o prasę niekatolicką, przytaczała często fakty nieprawdziwe i używała wyrażeń nieodpowiednich w walce z przeciwnikiem, dlatego na zebraniu Zw[iązku] Wydawców i Zw[iązku] Dziennikarzy sformułowano zasady, które mają obowiązywać we wzajemnych polemikach prasowych. Zasady te zmierzają do wyłączenia z życia prasy czynników, obniżających poziom moralny, dyskusji i informacji prasowych i szkodzących powadze oraz interesom prasy, jako przewodnika i informatora opinii publicznej.

W ciągu 9 miesięcy 1936 r. przywieźliśmy z zagranicy 36.425 ton ryżu, w roku [19]37 w tym samym czasie aż 46.777 ton. Winogron - w roku [19]36 (przyjmując też okres 9 mies.) 2157 ton, w roku [1937] 2426 ton.

Ze świata

Premier Göring w Niemczech wydał zarządzenie, według którego robotnicy mają być opłacani za takie dni świąteczne, jak Boże Narodzenie, drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja itp. W wypadkach, gdy święto przypada na niedzielę, pracodawcy będą od tego obowiązku wolni. Może to również nastąpić wtedy, gdy względy finansowe firmy na to nie pozwalają.

Angielski major Long, zachwycony morską podróżą, którą przed kilkoma laty odbył na francuskim okręcie, postanowił przebywać na morzu, aż do śmierci. Obecnie jeździ na parowcu "Mooltan".

W Nowym Jorku trwają już przygotowania do światowej wystawy, która odbędzie się w przyszłym roku. Koszty urządzenia jej obliczono jak następuje: Budowa 30 gmachów przez komitet wystawy, przygotowanie gruntów, urządzenia ogrodów, budowa mostów, kanalizacja, przewody elektryczne itd. 50.000.000 dol., budowa gmachów przez państwa zagraniczne i przedsiębiorstwa prywatne 65.000.000 dol., wydatki miasta Nowy Jork 20.000.000 dol., roboty na rachunek stanu nowojorskiego 6.000.000 dol., budowa pola lotniczego 12.000.000 dol., gmach rządu federalnego 3.000.000 dol. Olbrzymia główna aleja ciągnąca się od gmachu municypalności nowojorskiej aż pod gmach rządu centralnego ciągnąć się będzie na długości mili, czyli 1600 metrów. Wzdłuż tej szerokiej alei staną gmachy wielu państw, a zdobić je będą, we środku olbrzymi pomnik Waszyngtona, a po bokach pomniki, symbolizujące wolność prasy, wolność wyznania, wolność słowa i wolność zebrań. Figura Waszyngtona mieć będzie 21 metrów wysokości. Obecnie powstają szybko nowe gmachy i postępuje raźno niwelacja parku i sadzenie drzew. Gmach zarządu wystawy jest już zupełnie wykończony. Oglądać w nim można świetnie wykonane plastyczne reprodukcje całego pola wystawowego, wykończone w najdrobniejszych szczegółach a nawet oświetlone dokładnie tak samo, jak oświetlona będzie wystawa. Rozmach tego przedsiębiorstwa, ogrom jego i na wielką skalę obmyślane szczegóły dotyczące zarówno jego strony estetycznej jak i komfortowej, są czymś zgoła niespotykanym na żadnej dotychczasowej wystawie światowej.

Niezwykły samolot [fot. 2, u dołu].

12-letnia Mara Popoff, mahometanka, budzi ogólny podziw całego miasta. W ciągu trzech godzin potrafi ona wyrecytować na pamięć wszystkie wersety księgi islamu. Co najdziwniejsze jednak, Mara Popoff nie umie ani czytać, ani pisać! Koranu zaś wyuczyła się słuchając recytacji. Lekarze, którzy badali dziewczynę, stwierdzili, że fenomenalna pamięć jej nie ogranicza się tylko do Koranu, lecz obejmuje wszystko, co Mara kiedykolwiek usłyszy. Odczytywano np. w jej obecności listy w obcym języku, zupełnie nieznanym, i po trzech razach Mara recytowała słowo w słowo tekst, którego treści nie rozumiała.

W Paryżu przystąpiono do budowy sali teatralnej w podziemiach, na głębokości 50 m. pod powierzchnią ziemi.

W Brazylii zostały zamknięte wszystkie tajne stowarzyszenia, w pierwszym rzędzie loże masońskie, do których, jak stwierdziło dochodzenie, dotarła agitacja komunistyczna. Równocześnie zarządzono przeprowadzenie rewizji w bibliotekach szkolnych, celem wyszukania podejrzanych książek; lekcje w szkołach mają być poprzedzane wykładami przeciwkomunistycznymi. Cały kraj żyje dziś pod hasłem walki z komunizmem.

W amerykańskich plantacjach bawełny posługują się maszynami do zbierania puchu bawełnianego (fot. 2 u góry).

W Rio de Janeiro powstaje największy na świecie ogród zoologiczny. Nowoplanowany ogród ma się rozciągać na przestrzeni 34 km. kw. i będzie posiadał wszystkie okazy fauny brazylijskiej, które będą przebywać na wolności, odgrodzone jedynie rowami, bez krat i płotów. Początkowe koszty ogrodu wynosić będą ponad 100 milionów milrejsów.

Wyświetlany w Rio de Janeiro film: "Sonata księżycowa" z Paderewskim, cieszył się olbrzymim powodzeniem. W mieście było pełno olbrzymich afiszów i: postacią Paderewskiego i z napisami "Grande Pianista Polonez". Muzyczną część filmu, nazywano "wielkim koncertem wielkiego Polaka".

Na wyspie "Kings Island", znajdującej się pomiędzy Alaską a Syberią, odsłonięto olbrzymi brązowy pomnik Zbawiciela z wyciągniętymi rękoma ku sowieckiej stronie. Pomnik został wykonany przez znanego rzeźbiarza angielskiego Samuela Kitsona i jego żonę w Nowym Jorku.
Ludność wyspy "Kings Island" licząca 190 osób, składa się wyłącznie z Eskimosów, katolików. Zmienili nazwę swej wyspy z "Kings Island" (wyspa króla) na "Christ the King Island" (Wyspa Chrystusa Króla).

Iskierki 2/1938, s. 58

[Fot. 2: (u góry) Maszyna do zbierania puchu bawełnianego; (u dołu) samolot-wynalazek.]

Iskierki 2/1938, s. 56-57

[Fot. 1: (z lewej) Autobus napędzany drewnem; (z prawej) Pływalnia CIWF w Warszawie.]