W pierwszych dniach zimy cały świat katolicki poruszony był niepokojącymi doniesieniami o zdrowiu Ojca Św[iętego]. Gdy niebezpieczeństwo minęło, papież nadal pracuje normalnie. W pierwszym dniu choroby Ojciec Św[ięty] przyjął na audiencji pielgrzymkę węgierską [fo. 1].
Sześćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich obchodził Ojciec Św[ięty] 20 grudnia. W tym dniu, w r. 1879 młody 22-letni alumn Achilles Ratti otrzymał święcenia.
7 kardynałów zmarło w [1938] roku: 4 Włochów ([Luigi] Capotosti, [Carlo] Minoretti, [Giulio] Serafini i [Camillo] Laurenti) 1 Amerykanin ([Patrick] Hayes) 1 Czech ([Lev] Skrbensky) i 1 Polak ([Aleksander] Kakowski). Liczba Św[iętego] Kolegium spadła do 62 kardynałów.
Gorzej niż w Bolszewii... W chwili obecnej 5 i pół miliona katolików bawarskich nie posiada już ani jednej szkoły wyznaniowej. Ani jednej z 5223 powszechnych szkół katolickich, istniejących przed 1933 r.! 780.000 dzieci katolickich musi obecnie uczyć się w szkołach narodowo-socjalistycznych, przepojonych duchem antychrześcijańskim.
Podobnie dzieje się w całych Niemczech. W takich warunkach katolicyzm w III Rzeszy wraca do pierwszych wieków chrześcijaństwa. By temu złu zaradzić, Episkopat Niemiec powołał do życia specjalną instytucję pn. "Służba Księży Wędrujących". Jej członkowie-księża wędrują poprzez miasta i wioski, ucząc młodzież religii i udzielając sakramentów św[iętych].
Protest przeciwko prześladowaniom katolików w Niemczech uchwaliła młodzież katolickiej Belgii. W odezwie swej młodzież apeluje do miarodajnych czynników państwowych, aby te wszczęły jakąś akcję międzynarodową, celem przyjścia z pomocą nieszczęśliwym ofiarom metod reżimu hitlerowskiego.
"Zdrowaś Maryja", a nie "sława dyktatorowi". Na zjeździe burmistrzów miast amerykańskich w Hawanie przemawiał między innymi burmistrz N[owego] Jorku [Fiorello] La Guardia, który nawoływał do realizacji haseł miłości, a nie nienawiści. "Uczmy nasze dzieci miłości bliźniego - mówił - a nie wzajemnej nienawiści. Uczmy je, by się modliły: «Zdrowaś Maryja», a nie okrzyków: «sława dyktatorowi»!".
Młodzież przeciw filmom komunistycznym. Organizacje młodzieży katolickiej w m. Albany (St. Zjedn.) uchwaliły wszelkimi siłami i środkami zwalczać film sowiecki: Młodzież będzie bojkotowała każdy film o tendencjach komunistycznych. I w Polsce podobna akcja młodzieży katolickiej miałaby zastosowanie. Choć nie notuje się filmów i sztuk teatralnych o zabarwieniu komunistycznym, to jednak nasi producenci filmowi często karmią polskiego widza sztukami, podważającymi moralność i etykę katolicką. W tej dziedzinie dużo może zdziałać zdecydowana postawa katolików, na czele z pełną zapału i energii młodzieżą katolicką.
"Powrócić kobietę rodzinie" - oświadczył premier słowacki ks. prał. [Jozef] Tiso, mówiąc o zamierzeniach swego rządu. "Gdzie mąż zarabia i takie posiada uposażenie, że mógłby wyżywić trzy rodziny, tam kobieta nie może innym odbierać pracy... Musimy mężczyznom dać możność stworzenia rodziny i baczyć, by nawet w zawodach prywatnych nie skupiały się podwójne lub wielokrotne dochody. Stopniowanie uposażeń zależne być musi nie tylko od charakteru stanowiska, ale i od ilości dzieci. Troską o ochronę rodziny przenikniętą będzie także nasza polityka mieszkaniowa"...
Liczba odstępstw wśród protestantów niemieckich w ostatnich latach znacznie wzrosła. Niemiecka prasa donosi, że w r. 1934 zanotowano 29.036 wypadków odstępstw, w roku 1935 - 51.449 a w roku 1936 aż 93.516.
Nowa twierdza katolicyzmu i polskości stanęła tuż przy granicy bolszewickiej w Horonowie (pow. dziśnieński). Jest to drewniana kaplica wzniesiona kosztem miejscowego Korpusu Ochrony Pogranicza.
20-lecie rządów diecezją. W dniu 17 listopada [1938] r. upłynęło 20 lat od chwili konsekracji J.E. ks. biskupa dra Henryka Przeździeckiego, ordynariusza diecezji podlaskiej. Dostojny Jubilat otrzymał sakrę biskupią w katedrze św. Jana w Warszawie z rąk J.Em. ks. kardynała [Aleksandra] Kakowskiego.
O rozwoju katolicyzmu na terenie diecezji podlaskiej świadczy kilka cyfr. W 1919 r. było na terenie tej diecezji 112 parafii ze 117 kościołami i 68 kaplicami mszalnymi, wiernych 656.697. Obecnie jest 239 parafii, 9 kościołów filialnych, kaplic mszalnych 85, kościołów i kaplic wojskowych 3, wiernych 773.410. Prócz tego w 10 parafiach obrządku bizantyjsko - słowiańskiego liczy 1812 wiernych. "Domów katolickich" założono 80.
Postulat kat[olicki] w wychowaniu. W Toruniu, staraniem Kuratorium Pom[orskiego] Okr[ęgu] Szkolnego odbył się zjazd dyrektorów handlowych zakładów naukowych. Omawiano sprawy wychowania. Zarówno w referatach jak i w dyskusji podkreślono wybitnie czynnik religijny, katolicki, jako obowiązujący i konieczny w obowiązujący i konieczny w przygotowaniu do życia i zawodu kupieckiego młodego pokolenia.
W Cieszynie Zach. odbył się informacyjny zjazd mężów katolickich z 29 parafii Śląska Zaolziańskiego. W zjeździe wzięło udział ponad 250 delegatów i 20 księży. W dyskusji dano wyraz, by Akcja Kat[olicka] co rychlej objęła szeregi mężów katol[ickich] na Zaolziu.
W księgarskim rynku ulicznym znane są zeszytowe powieść brukowe, pisane przez pseudoliteratów żydowskich. Prasa katolicka i koła katolickie często występowały przeciwko niemoralnej tendencji tych powieści, jednak o radykalnych czynach nie było słychać. Aż oto w Włocławku poważna ilość księgarń, biur kolporterskich i kiosków gazetowych usunęły jednomyślnie ze swych półek wydawnictwa żydowskie. Szkoda, że tak radykalne postanowienia przekształcił w czyn tylko Włocławek. Inne miasta są nadal zatruwane "morderczymi piśmidłami".
Władza diecezjalna w Lublinie zarządziła rozwiązanie laickiego "zgromadzenia braci misjonarzy kresowych III Zak[onu] św. Franciszka Seraf[ickiego]. Członkowie rzeczonego zgromadzenia zostali pozbawieni wszelkich przywilejów zakonnych.
W Płyczy (pow. dubieński) 45 osób przeszło z prawosławia na katolicyzm. Konwertyci są potomkami polskich rodzin szlacheckich, zniszczonych za rządów carskich.
W przeddzień świąt Bożego Narodzenia wydarzyła się w Rumunii straszna katastrofa kolejowa. Zderzyły się 2 pociągi osobowe. Liczba zabitych była 93 osoby a rannych 140.
We wszystkich parafiach Wołynia odbył się Dzień Katolicki. Nabożeństwa, odczyty, zebrania, akademie z udziałem przedstawicieli władz oraz licznych rzesz wiernych ożywiły ducha katolickiego w miejscowej ludności, najbardziej narażonej na wpływy sowieckie.
2 stycznia [1939] r. zmarł w ziemi łomżyńskiej Roman Dmowski, wielki mąż stanu, pisarz, myśliciel narodu. Był to człowiek o wielkich zaletach umysłu i charakteru i o sercu, które bardzo ukochało Polskę. Zmarły przeżył 74 lata.
Bolszewia wchodzi teraz w okres wyczerpania przez nadużycie zbrodni. Od grudnia 1937 r. do grudnia 1938 r. zamordowano tam 40.000 przeciwników reżimu; 500.000 wpakowano do więzień, a w obozach koncentracyjnych mieści się wprost fantastyczna liczba ludzi 10.000.000 (dziesięć milionów!) Strach, który najpierw działa efektownie na nerwy tłumu zaczyna już działać inaczej: paraliżuje wolę mas. Sowiety wchodzą w okres rozkładu. Wszelka doktryna materializmu siłą rzeczy traci z postępem czasu swą wartość, choćby nawet sztucznie była podtrzymywana przez dynamikę mas. Na terenie międzynarodowym Moskwa zamilkła. Nad Kremlem zawisło jakieś przekleństwo. Oby co rychlej nastąpił zwrot ludu rosyjskiego do Chrystusa, tych milionów, nieszczęśliwych, którzy wyrzekli się Boga, pomimo wszelkich pozorów jak dzieci, które w igraszce z ogniem podpaliły swój własny dom - a teraz chodzą zgłodniali i obdarci...
Wyrok śmierci na Nowaka - zabójcę ks. Streicha został zatwierdzony przez Sąd Najwyższy.
[Fot. 1] Papież Pius XI
[Fot. 2, z lewej] W bazylice św. Piotra odbyły się uroczystości beatyfikacyjne Matki Wychodźców Franciszki Ksaw[ery] Cabrini [MSC] - fundatorki i przełożonej generalnej Misj[onarek] Najśw. Serca Jezusa (Sacrae Coeur). Bł. M. Cabrini przed 30 laty w Ameryce pełniła służbę charytatywną. W dzień uroczystości beatyfikacyjnych kilkadziesiąt dziewcząt otrzymało habit zgromadzenia Błogosławionej.
[w środku] Wnętrze bazyliki Watykańskiej rzęsiście iluminowane podczas uroczystości beatyfikacyjnych Marii [Dominiki] Mazzarello, założycielki S[ióstr] Salezjanek. Po odczytaniu breve papieskiego o beatyfikacji, zaintonowano Te Deum. W całym Rzymie rozbrzmiały wszystkie dzwony, a wierni radosnymi okrzykami powitali ogłoszenie nowej Błogosławionej.
[z prawej] 8 grudnia odbyła się w Rzymie doroczna uroczystość ofiarowania Matce Najśw. kwiatów. Od rana grupki młodzieży i dzieci z kwiatami spieszą na Piazza Spagna, gdzie wznosi się wysoka kolumna, a na jej szczycie śliczna statua Niepokalanej. Dzieci składają u stóp Maryi kwiaty, a z nimi swą cnotę niewinności, prosząc Tą, co bez zmazy poczęta, aby mogły niezbrukane przejść przez życie. Od 8 rano aż do 4 p[o południu] przesunęły się tu niemal wszystkie dzieci Rzymu. Wieczorem cały plac był iluminowany, teraz spieszą do stóp Matki Bożej starsi, również z kwiatami i ślą do Niej najszlachetniejsze uczucia. Na zakończenie rzesze wiernych na cześć naszej Matki śpiewają "Po górach dolinach".
[Fot. 3, u góry od lewej] W przedostatni dzień [1938] roku przeniósł się do wieczności J.Em. ks. kard. Al. Kakowski, przeżywszy lat 76. Śp. Ks[iądz] Kardynał należał do tych, co kładli podwaliny pod fundamenty Odrodzonej Polski, a w latach niewoli krzepili naród i wlewali w jego serce otuchę. Śp. Ks[iądz] Kardynał zostawił po sobie testament, pisany życiem, czynem, zaparciem się i poświęceniem w miłosierdziu i czynnej miłości bliźniego.
[na dole z lewej] W Warszawie w wielkiej sali Domu A[kcji] K[atolickiej] odbyła się Akademia Maryjna, która zgromadziła rzesze publiczności. Referat o Niepokalanej wygłosił J.E. ks. bp polowy Gawlina.
[w środku u dołu i w owalu] We Lwowie zmarł ks. abp dr Józef Teodorowicz, metropolita Kościoła ormiańsko-katolickiego. Zmarły Arcypasterz był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli wymowy kaznodziejskiej.
[z prawej] Pomnik Niepokalanej za odzyskaną wolność wystawiono w Nowinach (pow. lubaczowski) staraniem miejscowego Koła "Milicji Niepokalanej" i szeregu organizacji.
[Fot. 4, z lewej] Przy zajmowaniu Czadeckiego i Jaworzyny zginęli śmiercią żołnierską śp. mjr Rago i śp. kapral O. Storch. Reprodukujemy fragment pogrzebu majora Rago w N[owym] Targu. Naczelny Wódz udekorował trumnę Bohatera krzyżem zasługi za dzielność.
[z prawej] W ramach uroczystości 20-lecia Obrony Lwowa J.E. ks. bp polowy [Józef] Gawlina dokonał poświęcenia dzwonów dla garnizonowego Kościoła Grodu Orląt.
[Fot. 4, z lewej] Ołtarz masoński w loży żydowskiej "B’nai B’rith". W całej Polsce rozwiązano 32 loże masońskie, w tym 11 żydowskich, a 19 niemieckich. [w środku u góry] W Kalifornii płoną ogromne przestrzenie lasów. Widok płonących lasów z samolotu. [w środku u dołu] Anglia w zbrojeniach nie ustaje. Flotę jej powiększył nowy lotniskowiec, który będzie bazą operacyjną dla 60 samolotów. [z prawej] Przy zajmowaniu Kantonu przez Japończyków w dzielnicy europejskiej wybuchł groźny pożar. W akcji lokalizacyjnej brała udział marynarka wojenna.