Kronika

Z RZYMU

DAR ZIEMI PODLASKIEJ DLA OJCA ŚW[IĘTEGO] PIUSA XI. W czasie prywatnej audiencji na Watykanie JE. Ks. Biskup Przeździecki w imieniu duchowieństwa i ludu ziemi podlaskiej ofiarował Ojcu Św[iętemu] artystycznie wykonaną, srebrną podobiznę orła polskiego ze złotem sercem, w którym umieszczono ziemię, przesiąkniętą krwią; męczenników za Unię z Drelowa i Pratulina na Chełmszczyźnie.

Dar ten ofiarował Biskup ziemi podlaskiej z okazji dziesięciolecia przybycia Ojca Św[iętego] Piusa XI jako Wizytatora Apostolskiego do Polski, któremu miał zaszczyt towarzyszyć osobiście w drodze z Monachium do Warszawy w maju 1918 r. Ponadto Ks. Biskup Przeździecki w imieniu parafian pratulińskich ofiarował Ojcu Św[iętemu] koronę cierniową wraz z grudkami ziemi podlaskiej, umieszczonej za szkłem, w bogatej oprawie pergaminowej. Jego Świątobliwość Pius XI, który osobiście zwiedzał te okolice, z głębokiem rozrzewnieniem dziękował Ks. Biskupowi za te, cenne dlań dary.

"Wasza Świątobliwość - mówił Biskup Podlaski - diecezjanie moi prosili mnie, bym oświadczył na audiencji, że oni i dziś są gotowi, jak ongiś ich ojcowie i dziadowie, przelać krew za wiarę św. i za Kościół katolicki".

"Powiedz im - odrzekł Ojciec Św[ięty] - że w szczególniejszy sposób błogosławię im i będę stale o nich pamiętał w modlitwach".

CZECHOSŁOWACKIE KOLEGiUM W RZYMIE. Budowa nowego kolegium dla całego duchowieństwa Czechosłowacji w Rzymie postępuje szybko naprzód. Ojciec Św[ięty] ofiarował na ten cel milion. lirów i wyraził życzenie, by gmach mógł być poświęcony już w roku 1929, w roku dwóchsetletniego jubileuszu jego patrona, św. Jana Nepomucena.

"Nepomucenum" znajduje się w pobliżu Lateranu. Naród polski posiada już podobne Kolegium w Rzymie od lat wielu.

BREVE OJCA ŚW[IĘTEGO] PIUSA XI O ROZPOWSZECHNIANIU I CZYTANIU PISMA ŚW[IĘTEGO]. W związku z narodowym kongresem włoskim w sprawie rozpowszechniania Pisma Św[iętego], który odbył się w Turynie w okresie od 11 do 13 maja r. [1928] przy licznym udziale Episkopatu duchowieństwa i wiernych, a także następcy tronu włoskiego, Ojciec Św[ięty] wydał specjalne breve do Kardynała Turynu.

Papież wita z radością dążenia, których celem jest zachęcanie do czytania i rozpowszechniania Pisma Św[iętego] pod bezpiecznym kierownictwem nauczycielskiego urzędu kościelnego. Znajomość Ewangelii budzi zrozumienie pełnego, czynnego życia chrześcijańskiego i miłość dla tego życia. "Dziś nie tylko warstwy wykształcone, ale i proste klasy robotnicze ulegają powabowi lektury wszelkiego rodzaju i czytają często frywolne oraz bezbożne i niegodne pisma. Dlatego jest rzeczą pożyteczną i wskazaną rozpowszechniać przy pomocy wszelkich godziwych środków znajomość dobrej literatury i miłość dla niej, a przede wszystkim dla tej małej książki, w której z tak wielką boską jasnością i wdzięczną siłą przyciągającą przedstawione są w liniach zasadniczych życie i nauka Zbawcy. Żadna książka nie może przemówić do duszy taką jasnością prawdy, taką siłą przykładu i tak wielką serdecznością wewnętrzną, jak Ewangelia św[ięta]. Pochodzi to stąd, że naucza nas nie zwykły, choćby nawet genialny człowiek, lecz sam Chrystus, który "począł działać i nauczać" i przeszedł, dobrze czyniąc i który pokazał nam pewną drogę do nieba własnem samozaparciem, stwierdzeniem cnót własnymi czynami, oraz własnym duchem ofiary i modlitwy".

ZE ŚWIATA

MEDAL CHRYSTUSA - ROBOTNIKA. W oczekiwaniu bliskiego już ogłoszenia święta Chrystusa - Robotnika, o czym już od dawna myślą oficjalne sfery kościelne, we Francji wybito specjalne medale, przedstawiające Chrystusa przy pracy warsztatowej.

PROTEST PISARZY FRANCUSKICH. Pisarze katoliccy Francji opublikowali protest przeciwko prześladowaniu religijnemu w Meksyku.

Protest powołuje się na orędzie Ojca Św[iętego] Piusa XI do świata cywilizowanego, orędzie, w którym prześladowanie meksykańskie nazwane zostało najgorszym ze wszystkich, jakich kiedykolwiek Kościół doznał i wzywa pisarzy całego świata, bez względu na różnice językowe, narodowość, wiarę lub niewiarę, do zsolidaryzowania się z głosem Francuzów i kończy się takim zwrotem.

- Odrzucając zbyt łatwy zarzut mieszania się do spraw wewnętrznej polityki obcego państwa, wygodny wybieg wszystkich bojaźliwych lub nieszczerych umysłów, wybieg, którego nie znał ani Montalembert, gdy interwenjował na rzecz Polski, Węgier lub Irlandii, ani Gladstone, gdy w r. 1851 piętnował tyranję Burbonów w Neapolu, wobec własnych poddanych, ani żaden inny spośród tych wielkich pisarzy, mówców i mężów stanu, których ród - chcemy wierzyć - nie wygasł, składamy hołd braterskiej sympatji prześladowanym katolikom meksykańskim i wołamy głośno w obliczu świata o pomoc dla nich, ponieważ ich sprawa jest sprawą całej ludzkości.

25.000 KOŚCIOŁÓW SEKCIARSKICH DO WYNAJĘCIA. W Ameryce istnieje 25.000 nieużywanych kościołów sekciarskich. Niejaki John Clover Monsma pisze w "Mo Calks Magazine", że są to kościoły wiejskie, że wielu z nich ani razu nie użyto do właściwego im celu, a inne używano tak rzadko, że właściwie równie dobrze mogą zasługiwać na miano nie otwieranych.

Według obliczeń, podanych w wymienionym czasopiśmie, w jednym tylko stanie jest tysiąc pustych, nieużywanych świątyń. Niedawno obliczenie wykazało - pisze wzmiankował autor, że 561 budynków kościelnych znajduje się w stanie zupełnego opuszczenia. Wiele z nich jest napoi rozwalonych, inne zamieniono na stodoły, albo warsztaty. W innych 194 kościołach tego samego stanu nigdy nie odprawiano nabożeństwa, chociaż świątynie te utrzymane są stosunkowo dobrze. Dorywczo używa się je jako sale dla zebrań społecznych lub innych. Należy dodać, że istnieje jeszcze 250 innych budynków kościelnych, w których tak rzadko odprawia się, nabożeństwo, że właściwie i te kościoły mogą być uważane za bezużytecznie stojące. Razem czyni to w tym jednym stanie 1000 kościołów na których możnaby wywiesić tablice z napisem "do wynajęcia".

Cyfry powyższe doskonale ilustrują, czym jest życie religijne; niezliczonych sekt protestanckich.

PRACA DUSZPASTERSKA POD NAMIOTAMI. Katolickie misje Argentyny stosują obecnie na wielką skalę metodę prowadzenia pracy misyjnej pod namiotami. Ponieważ w portach i na przedmieściach wielkich miast tysiące ludzi żyje w zupełnym zaniedbaniu religijnym, postanowiono zorganizować ruchomą misję z namiotami. O przybyciu misji zawiadamiają ludność stowarzyszenia kobiece, lub zakonnicy. Liczne samochody ciężarowe przywożą namioty które są ustawiane obok siebie. Namiot główny może pomieścić więcej niż 1000 osób. Misja ruchoma jest więc przenośnym kościołem z salą zebrań i ze szkołą katechizmową. W namiocie kościelnym ustawia się ławki, ołtarze i konfesjonały. Wszystkie namioty mają elektryczne oświetlenie. W ciągu 14 dni odprawia się w tych prowizorycznych świątyniach nabożeństwa, wygłasza się nauki i kazania, udziela się sakramentów i przygotowuje dzieci dc Pierwszej Komunii Św[iętej].

KATOLICY W STANACH ZJEDNOCZONYCH. Według ogłoszonej niedawno urzędowej statystyki na rok 1928 ogólna liczba osób, należących do Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych wynosi 19 milionów 689.049 i jest o 205.753 większa od liczby z roku [1927].

Liczba uczniów i studentów w kolegiach religijnych wynosi dwa miliony 281.837. Kościołów katolickich jest 18.298, księży 25.775 seminariów duchownych 136. Przygotowuje się w nich do stanu kapłańskiego ponad 15.000 młodych ludzi.

WYUZDANIE MEKSYKAŃSKICH KATÓW KATOLICYZMU "Osservatore Romano" publikuje podaną przez wychodzący w Meksyku dziennik "Excelsior" wiadomość, z której wynika niedwuznacznie, do jakiego stopnia wzmogły się w Meksyku bluźnierstwo i brak wszelkiej przyzwoitości. Pułkownik meksykański Marroquin w związku z wyścigami konnymi wydał obiad we wnętrzu kościoła św. Jakuba, należącego do liczby świątyń "unarodowionych" przemocą przez rząd. Stół honorowy umieszczony był w prezbiterium, a na ołtarzu, jak widać z fotografii, leżały czapki oficerskie. Najbardziej poczytne miejsce zajmował przy tej uczcie generał Amare, Sekretarz ministerstwa wojny i marynarki. Był całą tą imprezą uczynić jeszcze bardziej niesmaczną, na ambonę wszedł pułkownik Aguilar i wzniósł stamtąd toast. Jeżeli tego rodzaju wiadomości ze stolicy państwa podaje mimo zabiegów rządu, by się oczyścić z zarzutu prześladowania religii, pismo o takiim znaczeniu jakie ma "Excelsior", to można; sobie wyobrazić, pisze "Osservatore Romano", co się dzieje w odległych okolicach Meksyku. Czyż trzeba jeszcze innych dowodów? że w Meksyku sroży się prześladowanie wiary?

U NAS

ZJAZD EPISKOPATU POLSKIEGO W CZĘSTOCHOWIE. Tegoroczny Zjazd Ks. Ks. Biskupów odbył się w dniach 26 i 27 czerwca w Częstochowie. Rozpoczęty nabożeństwem przed cudownym obrazem Matki Bożej na Jasnej Górze, zajmował się następnie kilku zagadnieniami z dziedziny życia religijnego i administracji kościelnej i ustalił sposoby szybszego wykonania tych artykułów Konkordatu, co do których nastąpiło już porozumienie między Kościołem a Władzą państwową. Dla instytucji polskich, kościelnych w Rzymie obmyślone warunki, odpowiednie dla ich utrzymania i rozwoju. Instytucje te cieszą się szczególniejszą życzliwością Ojca Św[iętego] który pragnie, by dorównały one znaczeniem swoim i użytecznością podobnym instytucjom w Rzymie innych narodów.

Sprawom misyjnym oraz wzięciu w nich przez Polskę żywotniejszego udziału poświęcono szczególniejszą uwagą, podobnie, jak i duszpasterstwu nad Polakami, przebywającymi za granicą.

Wreszcie rozpatrywano potrzebę otworzenia lecznic dla chorych i osłabionych księży.

J. MAGN. KS. REKTOR SZLAGOWSKI BISKUPEM. Dnia 9 lipca [1928] r. zamianował Ojciec Św[ięty] dotychczasowego rektora uniwersytetu warszawskiego ks. dr. prałata Antoniego Szlagowskiego - biskupem sufraganem warszawskim.

J.E. ks. biskup Antoni Władysław Szlagowski urodził się dn. 10 lipca 1864 r. w Gulczewie pow. płockim. Po ukończeniu gimnazjum w Kaliszu, wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie, przeszedł wszystkie kursa już w roku 1886, a ponieważ nie miał jeszcze przepisanego wieku, wyświęcony tylko na diakona pracował w Zgierzu i Skierniewicach. W roku następnym udał się na wyższe studia do Akademii duchownej w Petersburgu, oddał się szczególnie studiom kaznodziejskim i ojczystej literatury kościelnej, a w r. 1890 otrzymał święcenie kapłańskie. Po ukończeniu akademii, w r. 1891, ze stopniem magistra św[iętej] Teologii, był kolejno wikariuszem w Warszawie, przy kościele św. Antoniego, św. Aleksandra i św. Jana. W r. 1895 powołany na prof. Pisma Św[iętego] i kaznodziejstwa do seminarium metropolitalnego w Warszawie, które to obowiązki, spełnia zaszczytnie, ku pożytkowi młodzieży duchownej.

Oceniając zasługi, położone na niwie kościelnej śp. ks. abp [Wincenty Teofil Chosciak-]Popiel mianował ks. Szlagowskiego kanonikiem honorowym, 1907 rzeczywistym kapituły metropolitalnej warszawskiej. W r. 1910 uniwersytet rzymski "Sapienza" udzielił, za prace naukowe; tytuł doktora św[iętej] Teologii, potwierdzony wkrótce przez senat akademii duchownej w Petersburgu. W kilka lat potem otrzymał godność prałata. Godzi się jeszcze przypomnieć, że w r. 1926 senat uniwersytetu, warszawskiego powołał ks. Szlagowskiego na rektora tej uczelni wyższej. Na tym stanowisku, obok przyjaźni członków ciała profesorskiego zyskał miłość akademików polaków i szacunek wszystkich bez wyjątku studentów. Wybitnym dowodem tego było uproszenie przez korporację "Aquilonia" rektora Szlagowskiego o przyjęcie godności honorowego jej członka. Zżyty z Warszawą dziesiątkami lat niestrudzonej, owocnej, chwalebnej pracy kapłańskiej, wstrząsający sercami i duszami wiernych przez swe konferencje i nauki uszlachetniający ich w myśl wskazań Boskiego Mistrza - nowy biskup J.E. ks. Szlagowski spotka się z powszechnym, synowskim hołdem stolicy.

1159 ORGAN1ZACJI ŚLĄSKICH PROTESTUJE PRZECIWKO PRZEŚLADOWANIU W MEKSYKU. Śląska Liga Katolicka przesłała na ręce K A. P. trzy tomy protestów, podniesionych przez 1159 organizacji kościelnych i świeckich ze 113 miejscowości śląskich;, przeciwko prześladowaniu katolików Meksykańskich. Między organizacjami świeckimi podpisami pod rezolucjami protestacyjnymi, znajdujemy m.in. związki polityczne, Ch.D., N.P.R., T.C.L., Związek powstańców, Zjednoczenie Zawodowe Polskie, straże pożarne, Sokół, Strzelec, Z.O.K.Z., Związek Inwalidów, Liga Morska i Rzeczna, gminy, słowem wszystkie stowarzyszenia narodowe i kulturalne. Protesty zostaną wręczone Nucjaturze Apostolskiej, Przedstawicielowi Rządu Meksykańskiego, przy Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej i Ministerstwu Spraw Zagranicznych.

Z NOWICJATU MISJI WSCHODNIEJ W ALBERTYNIE. OO. Jezuici, którzy za zgodą i błogosławieństwem Stolicy św. przyjęli obrządek greckosłowiański i otworzyli w r. 1926 nowicjat zakonny w Albertynie pod Słonimem, przyjmują do tegoż nowicjatu kandydatów, mających powołanie do ich zakonu i gotowych poświęcić się w przyszłości na pracę kapłańską i misjonarską w tymże obrządku grecko-słowiańskim. Zgłaszający się powinni mieć conajmniej IV. klasę gimnazjalną. Najbardziej pożądani są kandydaci z okolic i środowisk białoruskich, znający miejscowe języki i stosunki. Zgłoszenia, do których dołączyć należy metrykę, świadectwo szkolne i zgodą na piśmie rodziców czy opiekunów - o ile kandydat: nie jest pełnoletni - wysyłać trzeba pod adresem: Wks. Superior Misji Wschodniej OO. Jezuitów - Albertyn pod Słonimem.