Iskierki

Sprawy polskie

Dziesięciozłotówki papierowe (już wycofane z obiegu) z datą 20 lipca 1926 r. i 1929 r. wymieniane będą przez Bank Polski do 31 grudnia 1937 r. Dwudziestozłotówki zaś papierowe z datą 1 marca 1926 r. i 1 września 1929 r. wymieniać można do 30 czerwca 1939 r.

W Stanach Zjednoczonych język polski jest obecnie wykładany na 10 uniwersytetach i 25 szkołach średnich.

W Rumii pod Gdynią otwarto dnia 1 maja nowe lotnisko, które jest już 24 z kolei w Polsce.

W maju [1935] r. rozpoczęto budowę nowej kolei normalno-torowej Toruń-Sierpc długości ok. 78 km. Koszt budowy wyniesie około 13 milionów złotych.

Polak z Łotwy, Emanuel Kotulski, wyjechał na motocyklu dnia 13 maja 1925 r. w podróż naokoło świata. Przejechał 24 państwa i przebył ponad 150.000 km.

Ambasadorem Francji w Warszawie został mianowany Leon Noel.

Polski lotnik transatlantycki Stanisław Hausner, zginął w dniu 13 maja [1935] r. tragiczną śmiercią w Detroit (Stany Zjedn.). W czasie nabożeństwa za duszę p. Marszałka Piłsudskiego wzniósł się nad miasto; skrzydło samolotu oderwało się, wskutek czego aparat spadł na budynki powodując śmierć lotnika.

Polski kobiecy rekord wysokości lotu na szybowcu pobiła Maria Young, osiągając 965 m (poprzedni rekord wynosił 770 m).

Mieszkaniec wsi Leniewo, pow. brzeski (Polesie), 80-letni W. Tekiela, został ojcem 29 dziecka. Wszystkie jego dzieci żyją i są zdrowe.

Minister Oświaty przywrócił dawne terminy ferii wakacyjnych, tj. od końca czerwca do początku września.

Ze świata

W roku 1934 wyprodukowano na świecie 1518 mln q ziemniaków. Pierwsze miejsce co do tej produkcji zajmują Niemcy (467 mln q) drugie - Polska (318 mln q).

Francuski inż. Le Witts skonstruował nosze służące do przenoszenia rannych w czasie ataku gazowego. Nosze sporządzone są z aluminium w kształcie skrzynki. Z chwilą gdy wieko się zamknie, aparat zaczyna działać doprowadzając do wnętrza oczyszczone z gazów powietrze.

W dniu 39 czerwca r. [1935] Leopold III, król Belgów, dokonał odsłonięcia pomnika niezapomnianego kard. Merciera w Braine l’Allend, miejscu urodzenia kardynała. Pomnik ten, blisko 3-metrowej wysokości, jest dziełem Polaka, ojca Efrema z Kcyni, kapucyna.

Chemik berliński Willy Aretz wynalazł sposób wyrabiania płyt izolacyjnych ze... śmieci.

W Niemczech wynaleziono aparat w rodzaju sikawki do polewania pól w czasie posuchy. Aparat ustawiony w jednym miejscu podlać może 18-morgową przestrzeń. Wynalazek ten, o ile okaże się praktyczny, może oddać rolnictwu wielkie usługi.

W Anglii zmarł niedawno słynny językoznawca ks. dr William Henry Kent, ze Zgromadzenia Oblatów. Posiadał znajomość 54 języków.

Niedawno dokonano w Danii otwarcia wspaniał[ego] mostu (fot. 1), łączącego Jutlandię z wyspą Fünen. Most budowano przez 6 lat, koszta jego wyniosły 62 mln koron duńskich.

W Anglii tygodniowo przeciętnie umiera 146 osób wskutek wypadków samochodowych, 3400 odnosi rany.

W dniu 19 maja [1935] r. zmarł w Londynie płk. Lawrence (lorens), bohater wojny światowej, nieoficjalny król Arabów, głośny awanturnik.

Rolnik Wielach z miejscowości Horn (Austria) w ciągu przeszło stu godzin napisał na kartce pocztowej tekst Starego Testamentu, zawierający około 33.000 wyrazów. Przy pisaniu posługiwał się końcem wielbłądziego włosa. Tekst Pisma Św[iętego] można przeczytać jedynie z pomocą szkieł powiększających.

Słynny wynalazca Marconi zbudował przyrząd, pozwalający na zatrzymanie przy pomocy fal elektrycznych pojazdów samochodowych.

Higieniści twierdzą, że puder jest groźnym roznosicielem zarazków.

W dniu 18 mają r. [1935] uległ katastrofie olbrzymi samolot rosyjski "Maksym Gorkij". Wszyscy pasażerowie w liczbie 48 osób ponieśli śmierć na miejscu.

Władze sowieckie skazały na karę śmierci dwóch pastorów niemieckich, dwóch innych na 10 lat ciężkich robót oraz szereg osób świeckich, którym również grozi śmierć za to, że odważyli się przyjmować z zagranicy ofiary dla głodujących w Rosji.

Henryk Claudel z Bourges (Francja) wynalazł promienie, posiadające właściwości zabijania na odległość 10 km. Próba, dokonana na zwierzętach, "powiodła się". Fot. 2 przedstawia wynalazcę i jego złowrogi instrument.

Żebracy w Paryżu wydają własne czasopismo, omawiające zagadnienia z ich życia.

Francja liczy obecnie 42 mln ludności, tj. tyle co w r. 1927, z czego wynika, że państwu francuskiemu nie przybywa obywateli.

Rekord szybkości w przepłynięciu Atlantyku zdobył największy okręt francuski a także i świata - "Normandia", przepływając go w przeciągu 4 dni, 3 godzin i osiągając przeciętnie szybkość ok. 54 i pół km na godzinę.

Okolicę Recskomentu na Węgrzech, słynną z produkcji owoców i warzyw, nawiedziła w dnia 31 maja [1935] r. olbrzymia klęska gradobicia. Grad wielkości dużych orzechów i kurzych jaj padał pół godziny, pokrywając ziemię warstwą grubości 15 cm. Pola i sady są zupełnie zniszczone na przestrzeni 100 tysięcy morgów. Straty obliczają na 20 milionów pengów.

Amerykę nawiedziła klęska powodzi. W stanie Oklahama woda zalała około 20 tysięcy akrów, w stanie Teksas około 125 tysięcy. Przeszło 4 tys. rodzin pozostało bez dachu nad głową.

Na jednym z ostatnich posiedzeń senatu kanadyjskiego senator G. Hugues, liberał, wygłosił ostre przemówienie, w którym napiętnował i potępił rozwody. Zaprojektował przy tym ustawę, która zabraniałaby rozwiedzionym ponownego wstępowania w związki małżeńskie.

Beludżystan w Indiach w dniu 31 maja r. [1935] nawiedziło silne trzęsienie ziemi. Liczba zabitych wynosi około 56 tysięcy osób. Najwięcej ucierpiało miasto Quetta liczące 35 tys. mieszkańców, z którego poniosło śmierć pod gruzami 26 tysięcy osób.

Most duński

[Fot. 1: Most łączący Jutlandię z wyspą Fünen.]

Henryk Claudel - wynalazca

[Fot. 2: Henryk Claudel z Bourges (Francja) i jego złowrogi wynalazek.]