SPRAWY POLSKIE

Ministerstwo Skarbu wydało rozporządzenie, mocą którego zaległe podatki sprzed sierpnia 1933 r. mogą być pokryte produktami rolnymi, żywnościowymi, materiałami opałowymi itp. Odnosi się to do zaległości podatku dochodowego, gruntowego oraz podatków od spadków i darowizn.

Z dniem 15 września [1934] r. Bank Polski wypuścił nowe banknoty stuzłotowe z podobizną królowej Jadwigi.

Dnia 23 września [1934] r. odbyły się Międzynarodowe Zawody Balonowe w Warszawie o puchar Gordon-Bennetta. Udział w zawodach wzięło 8 państw, startowało 17 balonów, w tym 3 polskie. Dwa pierwsze miejsca zdobyli Polacy: 1) kpt. Hynek (zeszłoroczny zwycięzca) na balonie "Kościuszko", osiągając w przeciągu 44.58 godz. - 1331,8 km (lądował w Rosji, niedaleko Woroneża); 2) kpt. Burzyński na "Warszawie" - 1304,7 km [fot. 1], a czwarte kpt. Janusz na "Polonii" - 1138,5 km (opadł w Finlandii). Trzecie miejsce zajął Belgijczyk Demutyer, przelatując 1177,8 km. Następne zawody w roku 1935 odbędą się prawdopodobnie w Krakowie.

Powrócili do Polski 4 członkowie polskiej wyprawy polarnej na Spitsbergu (wyspa na Oceanie Północnym, niedaleko bieguna). Bawili tam przeszło rok czasu w celu naukowego zbadania stron podbiegunowych. Pozostali trzej członkowie udali się do Oslo (stolicy Norwegii) celem omówienia wyników prac w instytucie badań polarnych.

Fot. 2 przedstawia inżyniera Stanisława Nowkuńskiego, konstruktora silnika polskiego "G. R. Skoda", którego doskonałość umożliwiła zwycięstwo kpt. [Jerzemu] Bajanowi i [Stanisławowi] Płonczyńskiemu w tegorocznych zawodach lotniczych.

Obecnie w Polsce znajduje się 14.836 umysłowo chorych. W porównaniu do lat ubiegłych liczba ta wzrosła o kilka procent.

Kilku marynarzy z okrętów sowieckich, które odwiedziły Gdynię, pozostało w porcie, tłumacząc się przed władzami polskimi tym, że w ten sposób pragnęli ujść z Rosji sowieckiej.

We wsi Brzozowo-Panki Romuald Grochowski użył do wbijania gwoździ granatu ręcznego. Nastąpił wybuch, wskutek którego jedna osoba poniosła śmierć, a 5 ciężkie obrażenia.

Wytwórczość krajowa w Polsce rozwija się. Obecnie maszyny do przemysłu rzeźniczego, narzędzia do obróbki i przeróbki metali, narzędzia stolarskie, rolnicze i ogrodnicze, które dotąd sprowadzano z zagranicy, wytwarzane są w kraju. Szpryce do zastrzyków w dziedzinie lekarskiej mamy też własnego wyrobu. Muszą one jednak walczyć z konkurencją fabryk niemieckich. Także i przemysł organowy, z którego wyrobu Polska słynęła, ma wszelkie dane, by się należycie rozwinąć. Za mało jednak Polacy popierają swój przemysł krajowy.

Pod Wilnem w miejscowości Biała Waka umarł najstarszy obywatel wileński A. Rymaszewski, w wieku 115 lat. Do ostatniej chwili czuł się zupełnie dobrze i nigdy niebezpiecznie nie chorował.

Brazylia zamówiła w Polsce 5.620 ton szyn kolejowych.

Według rozporządzenia Ministerstwa Oświaty na uniwersytetach uczyć się będą mogli tylko ci studenci, których zdrowie, przy oględzinach lekarskich, uznane będzie za odpowiednie.

Na wyższych uczelniach w Polsce jest 49.727 młodzieży, w tym 35.628 stanowią mężczyźni, a 14.999 kobiety. Katolików studentów jest 36.054, greko-kat[olików] 1788, ewangelików 1303, prawosławnych 1229, a żydów 8439, czyli 17 procent.

Według obliczeń powódź w województwie krakowskim (brak sprawozdań z dwóch powiatów zniszczyła 72.981 gospodarstw. Utonęło 55 osób, koni 92 sztuki, bydła 834, świń 2479, drobiu około 14.000. Woda zniszczyła 1088 pni pszczelnych i 4023 drzew owocowych, inwentarz martwy oraz domostwa i plony.

W ostatnich dniach września [1934] r. obradował w Warszawie międzynarodowy zjazd slawistów (znawców literatur słowiańskich). W zjeździe wzięło udział 400 uczestników i delegatów, w czym około 200 z zagranicy.

Stanowisko dyrektora administracyjnego Polskiego Radia objął gen. M. Dąbkowski, b[yły] dowódca 7 dywizji piechoty i b[yły] dyrektor departamentu technicznego ministerstwa spraw wojskowych.

Z dniem 1 października [1934] r. Ministerstwo Poczt. obniżyło opłaty pocztowe. Przesyłka listu kosztuje obecnie 25 gr, kartki pocztowej 15 gr. Opłata za list zagranicę wynosi 55 gr, do Austrii Węgier i Czechosłowacji i Rumunii 45 gr, a za kartkę do tych krajów 25 gr, do innych państw 30 gr. Obniżono też opłaty za przekazy pocztowe, taryfę telefoniczną i telegraficzną. W porozumieniu z "Polskim Radiem", wprowadzono specjalnie obniżoną opłatę radiotelefoniczną dla wsi, która wynosi obecnie 1 złoty, zamiast 3 zł na miesiąc.

Wskutek długotrwałej pogody zakwitły powtórnie poziomki i truskawki. W Augustowie w połowie września pojawiły się na rynku dorodne truskawki.

W pierwszych dniach września przeszły nad Lublinem i okolicą silne burze. Ulewy spowodowały wylew rzek, które zalały kilka gospodarstw. W powiecie puławskim utonęły dwie osoby. W Końskiem piorun uderzył w zaprzęg jednokonny, zabijając trzy osoby i konia. Wiele domów spłonęło.

W dniu 14 września [1934] r. spłonęło 70 budynków we wsi Kamień, pow. puławskiego.

ZE ŚWIATA

W miejscowości Herenthals (Belgia) w sierpniu [1934] r. spłonął klasztor OO. Kapucynów. Straty są olbrzymie; między innymi pastwą płomieni padło cenne archiwum klasztoru.

W Prusach rozwiązano 13 lóż wolnomularskich.

W Bad Dürkheim zbudowano dom w postaci beczki (fot. 3), wysokiej i szerokiej na 13,5 m, długiej na 15 m. Posiada wewnątrz 3 piętra i może pomieścić 400 osób.

Otto Müller, przywódca socjalistów austriackich brał czynny udział w rozruchach lutowych we Wiedniu. Kiedy rząd opanował powstańców, uciekł z innymi do Bolszewii. Przyjęto ich "z otwartymi rękoma", jak pisały dzienniki sowieckie. Niestety, w niedługim czasie Müller uciekł z sowietów i oddał się w ręce sprawiedliwości. Twierdzi, że woli najcięższe więzienie austriackie, niż życie w strasznych warunkach bolszewickich. Karę sześć lat więzienia przyjął bez szemrania, szczęśliwy, że wydostał się z Bolszewii.

Dnia 22 września [1934] r. straszna katastrofa górnicza wydarzyła się w Anglii. W kopalni niedaleko miasteczka Wrexham wybuchł pożar. Z płomieni zdołano wyratować zaledwie kilka osób, wydobyto zwłoki 16 górników, reszta w liczbie około 170 znalazła śmierć.

W Anglii wydano zakaz używania trąbek samochodowych w porze nocnej nie tylko po miastach, ale i na drogach, wzdłuż których wznoszą się domy mieszkalne. -

Dnia 5 września [1934] r. miasto Buenos Aires (Argentyna) nawiedził czarny deszcz. Badania wykazały, że w kropelkach deszczowych znajduje się znaczna ilość cząstek węgla 1 sadzy naftowej, pochodzących z pożaru 25 olbrzymich zbiorników nafty w mieście Campana. W płomieniach palącej się nafty zginęło 22 osoby, liczba rannych ponad 80 osób.

Nowy Jork usuwa z głównych ulic tramwaje. Zastępować je będą omnibusy jedno i dwupiętrowe.

Na rzece Ganges (Azja) wywrócił się prom z 270-ma podróżnymi. 177 osób utonęło,

W Turkiestanie (Azja) wskutek obsunięcia się góry zasypana została wioska Czakaf z 232 mieszkańcami. Uratowano zaledwie 3 osoby. Prowincję tę nawiedziły również opady deszczowe i powodzie, które wyrządziły wiele szkód. Szereg osób znalazło śmierć w nurtach wód. W falach zginęło kilka tysięcy owiec.

Wskutek ulewnych deszczów w połowie sierpnia [1934] r. rzeka Jalu (Chiny) wystąpiła z brzegów zalała olbrzymie obszary oraz miasto Ntung. 600 osób znalazło śmierć w nurtach rzeki, a 60 tys. pozbawione zostało mieszkań. Fale zniosły 5 mostów, setki domów, z których 12 tys. woda pokryła całkowicie. W prowincjach Tsitsikar i Kirin ofiarą powodzi padło 81 osób. Zniszczeniu uległo około 6000 domów.

W Chinach w dniu 31 sierpnia [1934] r. w miejscowości Sinking wykoleił się pociąg wskutek wykręcenia szyn przez bandytów. Liczba zabitych wynosi 13 osób, a rannych 20. W czasie tego nieszczęśliwego położenia banda chunchuzów, ukrywająca się w pobliżu, rozpoczęła ogień karabinowy, zabijając 21 osób, raniąc 7, uprowadziła też z sobą Duńczyka i Amerykanina.

W dniu 21 września olbrzymi tajfun nawiedził Japonię (Azja). Najbardziej ucierpiały miasta: Osaka, Kioto i Kobe. Liczba ofiar wynosi około 2600 osób zabitych, rannych - 13.340 osób, zaginionych ponad 858. Największą liczbę ofiar stanowią dzieci szkolne. Kilka statków zatonęło. Huragan zniszczył przeszło 200 szkół, ok. 18.000 domów, 3.212 fabryk i uszkodził 22.000 domostw; poza tym zrzucił z szyn 10 pociągów, zniszczył 5 hangarów oraz 20 samolotów. 300 mostów wymaga naprawy. Woda zalała 170 tys. domów, a wiele osób zatonęło. 60[-tysię]czna ludność miasta Okayama zostaje bez środków do życia; miasto to stoi pod wodą. Zbiory ryżu uległy zniszczeniu. Fale uniosły w głąb morza ze stacji sztucznej hodowli pereł w Toba półtora miliona perłorodnych ostryg. Straty olbrzymie.

We wrześniu [1934] r. powódź nawiedziła Indie Wschodnie (Azja). Woda zalała ponad 320 wiosek. Około 100 tys. osób zostało pozbawionych mieszkań jak i środków do życia. Szereg osób zatonęło.