Iskierki

Sprawy polskie

4 sierpnia zmarł minister Wyzn[ań] Rel[igijnych] i Ośw[iecenia] Publ[icznego], dr Sławomir Czerwiński, nawróciwszy się na krótko przed śmiercią. Na jego miejsce został mianowany ministrem WRiOP pos. Janusz Jędrzejewicz.

W Poznaniu, na miejscu, gdzie dawniej za czasów okupacji niemieckiej stał pomnik Bismarcka, wzniesiony został, jako wotum narodowe z ofiar całego społeczeństwo, Pomnik Wdzięczności ku czci Najśw. Serca P[ana] Jezusa.

Na terenie powiatu słonimskiego szalała niedawno trąba powietrzna, która zniosła całkowicie wieś Szydłowice. Kilkadziesiąt osób zostało ciężko poranionych. Prócz tego grad zniszczył doszczętnie zbiory. 12 owiec zostało zabitych od uderzeń grudek gradu.

Do Komisji, która z ramienia Ligi Narodów ma na prośbę rządu chińskiego opracować dla Chin plan ustroju szkolnictwa, wszedł obok Niemca, Francuza i Anglika także Polak, prof. Falski.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wydało rozporządzenie o pracy i sposobie działania aptek na terenie całego kraju. Na podstawie nowego rozporządzenia ustalono, że każdy specyfik, choćby oryginalny, wydany z apteki, powinien mieć oznaczenie firmy apteki, sprzedającej dane lekarstwo. Poza tym postanowiono, że apteki obowiązane są wydawać lekarstwo w dzień i w nocy.

Na Mazowszu Pruskim, w powiecie jańsborskim wykopano głowę z przed 5000 lat, która znajdowała się w pokładzie wapiennym, w głębokości 1,80 m i jest świetnie zachowana.

Niedawno przybyli do Wilna dwaj bracia studenci, białorusini Pietkiewiczowie, którzy uciekli z zesłania na Syberii. Przeszło 6000 km przeszli piechotą, aby dostać się do granicy polskiej.

W powiecie świeckim, w miejscowości Krusze spadł samolot na zabudowania gospodarcze, a wskutek eksplozji motoru spłonęły doszczętnie zabudowania, a 4 lotnicy znaleźli śmierć w płomieniach.

W pow. zaleszczyckim zwiększono w tym roku dwukrotnie winnice, które liczą już 99.000 sadzonek. W niedalekiej przyszłości pojawią się polskie winogrona na rynkach.

Uniwersytet warszawski nadał Ignacemu Paderewskiemu tytuł doktora filozofii "honoris causa".

Niejaki Wróblewski Tad., 17 lat liczący, będąc w okolicy Brześcia na plaży i czytając sobie książkę, nagle zaniewidział. Mimo natychmiastowej pomocy lekarskiej nieszczęśliwy chłopiec wzroku nie odzyskał.

Podobno w wieku XVI nasz Lublin miał tyle ludności co i Londyn, gdyż 40 tys., nasz Kraków liczył wówczas 80 tys. mieszkańców, a Hamburg zaledwie 6 tys., w r. 1700 zawijało do naszego Gdańska około 5000 okrętów rocznie, a do portu londyńskiego tylko około 1500.

Ze świata

W porcie Fiume (Włochy) rybacy wyłowili olbrzymiego żółwia morskiego długości 1 m i 40 cm, o wadze 110 kg i przypuszczalnym wieku 80 lat. Żółw ten został zakupiony przez zarząd akwarium w Turynie. Przy umieszczaniu niezwykłego okazu w prowizorycznym basenie żółw odgryzł palec jednemu z robotników.

Podczas Mszy św. w Loanda (Angola) zawalił się chór. Z pod gruzów wydobyto 20 zabitych i około 200 osób rannych.

Szczęśliwa Litwa, bo pozbyła się 3 tysięcy Żydów, którzy - otrzymawszy obywatelstwo sowieckie - pojechali zaludniać Sybir.

W jednej z bibliotek berlińskich jest starodawny atlas formatu kieszonkowego. O wielkości jego daje pojęcie fot. 1.

Największa stacja badawcza ptaków jest w Boschhof (Bawaria). Gnieździ się tam ponad 80 tysięcy ptaków, z czego jaskółek 20 tysięcy, które zjadają 32 centnary owadów szkodliwych. Krowy, uwolnione od plagi natrętnych szkodników, dają dziennie o litr mleka więcej.

Belgia obchodzi setną rocznicę państwowości i panowania rodziny Barbant. Rodzina Barbant wydała trzech królów wielce zasłużonych około wzrostu dobrobytu powierzonego im kraju. Mała Belgia, jako młode i małe obszarem państwo, stoi na równi co do cywilizacji obok Francji i Anglii.

Włochy skasowały wizy konsularne na przejazd dla obywateli kilku państw, między innymi i Polski.

Rząd hiszpański postanowił urzeczywistnić opracowany już dawniej projekt tunelu między Europa i Afryką. Tunel ma mieć 32 km długości, głębokość jego dojdzie do 500 m., koszt około 400 milionów zł, czas trwania robót 5 lat.

Majątek 80 tys. rodzin polskich, zamieszkałych w Chicago, wynosił 570 mln dolarów, czyli więcej niż 5 miliardów złotych.

Olbrzymie tłumy żegnały Graf Zeppelina, który w lipcu wystartował z Berlina do Leningradu jako pierwszego etapu swej podróży do ziemi północnej. Ludzie w porównaniu z nim wyglądają jak mrówki [fot. 2, z lewej].

W Genui spuszczono na wodę największy okręt włoski «Rex» o pojemności 50 tys. ton, dług. - 268 m, szer. - 31 m, wys. - 36 m. Podróż na linii Nowy Jork i Genua może przebyć w ciągu 7 dni. Fot. 2 (z prawej) przedstawia moment spuszczania «Rexa» na wodę.

W Ferrarze odbyły się doświadczenia z nową maszyną wynalezioną przez mechanika Mentora Teodori i nazwaną "autopane". Maszyna ta miele zboże, miesi ciasto, soli je i wypieka chleb. Ma ona jeszcze i tę zaletę, że w ciągu godziny może być zmontowana i gotowa do użytku. Młyny i piekarze zostaną przez nią "zredukwane".

Pilot austriacki Trist, podczas lotu nad terenami, zamieszkanymi przez szczepy ludożercze, z powodu defektu maszyny musiał wylądować, a w chwili, gdy zajęty był naprawą maszyny, otoczony został przez kilkudziesięciu ludożerców, którzy zabrali go do niewoli i po odprawieniu swych dzikich ceremonii... pożarli.

Naczelne organizacje kolei angielskich przyjęły plan zupełnej elektryfikacji kolei w Anglii. Przypuszczalnie koszta wyniosą 261 mln funtów szt. Wykonanie planu zatrudni 60 tys. ludzi przez 20 lat.

W południowej Kalifornii, w Stanach Zjedn., olbrzymia fala morska zaskoczyła około 1000 kąpiących się osób i pociągnęła je ze sobą. Wiele osób zginęło.

W Środkowej Ameryce odkryto drzewo, którego woń kwiatu zabija. Wystarczy zasnąć pod drzewem, a będzie to sen na wieki.

Amerykanin Hubert Taylor jest mistrzem w rzeźbieniu różnych postaci z piasku, "Śpiący rybak w łodzi", przedstawiony fot. 3, z lewej, jest jego ostatniem arcydziełem.

Do Paryża przybył z czteroletnim synkiem w gościnę do prezydenta Francji 20-letni sułtan Maroka, Mahomed ben Joussef. Zdjęcie ich na fot. 3, z prawej

.

Na zachodnim wybrzeżu Połudn. Ameryki leży miasteczko portowe Paita, odznaczające się tym, że deszcz jest tam nadzwyczajnym zjawiskiem, bowiem opady deszczowe zdarzają się raz na 18 lat.

W Nowym Jorku jest maszyna elektryczna o sile 250.000 koni parowych, mogąca świetnie pokryć zapotrzebowanie na elektryczność naszej Warszawy, Łodzi, Lwowa, Krakowa i Poznania razem. Do transportu jej części trzeba było użyć 34 wagonów kolejowych, z których każdy miał nośność 60.000 kilogramów. We wnętrzu turbiny, tam, gdzie para uchodzi, mogłoby znaleźć wygodne pomieszczenie 60 ludzi.

Król abisyński zniósł niewolnictwo, co przyniosło wolność 2 milionom ludzi.

Mówią, że liczba ślepych w Rosji sowieckiej wynosi około 270.000 ludzi. Poważna część ich utraciła wzrok wskutek używania spirytusu denaturowanego lub alkoholu domowego, tzw. "samogonki".

Kilku myśliwych udało się na polowanie w góry w Syberii Południowej. W okolicach miasta Orszan natknęli się na olbrzymią, bo zajmującą 150 km przestrzeni, armię myszy. Myszy te, wielkości jednego cala, pozbawione ogonów, poruszają się z szybkością jednego km na godzinę i pożerają wszystko, co po drodze znajdują. Myśliwi na ten widok musieli czym prędzej uciekać. Wezwano kilka samolotów, zaopatrzonych w pociski gazów trujących, oraz dwa oddziały chemiczne armii czerwonej.

W Rosji bolszewickiej oprócz nędzy i głodu szerzy się klęska nowa - brudu. Kawałek mydła w handlu kosztuje aż 8 rubli, przy czym mydło to, potajemnie sprzedawane, jest najczęściej niezdolne do użytku, jako sporządzone ze szkodliwych części, a myjący się nim nabawiają się różnych chorób skórnych.

Domy na kilkadziesiąt lub przeszło 100 pięter wysokie stały się już czymś zwyczajnym. Ciekawą niewątpliwie rzeczą jest zbudowanie domu, który posiada 80 pięter pod ziemią. Taki dom zaczęto budować w Tokio, a więc w stolicy Japonii. Głębokość ta nie ma przeszkadzać, żeby tenże dom posiadał jeszcze 300 metrów wysokości nad ziemią.

Do pewnej wsi na Morawach wrócił z niewoli rosyjskiej człowiek i ku wielkiemu zdziwieniu, zobaczył pomnik, a na nim umieszczoną jego fotografię. Uważany był bowiem już za nieżyjącego i wystawiono mu pomnik.

Statek «Philibert», o zatopieniu którego już w «Rycerzu» pisaliśmy, zdołano wydobyć przy pomocy dwóch innych statków. Wewnątrz niego znaleziono dużo ciał ludzkich, jednak w wielkim rozkładzie. Fot. 4 przedstawia wydobycie statku z morza.

Encyklika Ojca Św[iętego] Piusa IX. "Quadragesimo anno" została przetłumaczona przez profesorów katolickiego uniwersytetu w Tokio na język japoński.

W Kazakstanie. pojawiły się ogromne masy szarańczy, zagrażając zniszczeniem zasiewów na przestrzeni 300.000 hektarów. Nowa plaga dla biednych i zgłodniałych Rosjan.

Dwaj odważni marynarze Benson i Johannson, pojechali na małym kutrze rybackim ze Szwecji aż do Australii. Podłóż ich trwała 10 miesięcy. Przebyta droga wynosi 30 tys. km. - Fot. 5, z lewej: podróżnicy na pokładzie swego statku, fot. 5, z prawej: łódź, na której odbywali niebezpieczną podróż.

1 kg. ziemniaków w Moskwie i Petersburgu kosztuje ponad 5 zł na nasze pieniądze.

Cierpienia ludności chińskiej, wynikające z nieustannych wojen domowych, zmalały zupełnie w obliczu klęski powodzi, jaka nawiedził cały kraj. Położenie w dolinie Jang-Tse jest obecnie tragiczne. Woda zalała 18 tys. mil kwadratowych pól, zniszczyła 4 miliony domów i pogrążyła w nędzy 23 mln ludzi. Podobnej powodzi nie notowano od stu lat. Liczba ofiar w ludziach przekracza milion. Niezliczone ilości miast znalazły się pod wodą. Przed całym krajem stoi widmo głodu.

Atlas

[Fot. 1: Starodawny atlas formatu kieszonkowego w jednej z bibliotek berlińskich.]

Graf Zeppelin | okręt włoski Rex

[Fot. 2: (Z lewej) Berlin, pożegnanie Graf Zeppelina. (Z prawej) moment spuszczania «Rexa» na wodę.]

Śpiący rybak | sułtan Maroka Mahomed ben Joussef

[Fot. 3: (Z lewej) "Śpiący rybak w łodzi" dzieło z piasku, wykonane przez Huberta Taylora. (Z prawej) Mahomed ben Joussef, sułtan Maroka.]

Zatopiony statek

[Fot. 4: Wydobycie z morza statku Philibert.]

Marynarze Benson i Johannson

[Fot. 5: Marynarze Benson i Johannson (z lewej) pojechali na małym kutrze rybackim (z prawej) ze Szwecji aż do Australii.]