W związku z ogłoszeniem ostatniego dogmatu, wielu zapytało: Co właściwie należy rozumieć przez określenie dogmatyczne i co ściśle oznacza "Wniebowzięcie Najśw. Maryi panny". Oto krótka i jasna odpowiedź, będąca streszczeniem artykułu słynnego mariologa O. Gabriela M. Roschini.

Na pierwsze pytanie odpowiadamy: przez określenie dogmatyczne rozumie się uroczysty akt najwyższego Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, ogłaszający w sposób nieomylny i nieodwołalny, że jakaś prawda została objawiona przez Boga i jako taką wierni winni przyjąć przez wzgląd na samego Boga objawiającego, gdyż inaczej popadliby w herezję.

W odpowiedzi tej mieszczą się główne czynniki określenia dogmatycznego: autor, cechy charakterystyczne i następstwa. Zbadajmy je pokrótce.

Autorem określenia dogmatycznego jest najwyższy Urząd Nauczycielski Kościoła, któremu Chrystus powierzył depozyt[1] Objawienia Boskiego (zamkniętego ze śmiercią ostatniego Apostoła), by go strzegł, bronił i wyjaśniał wiernym. Ten najwyższy Urząd stanowią: ogół biskupów i Papież. Ogół biskupów wtedy tylko ma najwyższą władzę nauczania, gdy zbierze się na Sobór powszechny tj. prawne zebranie wszystkich Pasterzy Kościoła, zwołane przez Papieża, obradujące pod jego przewodnictwem i przez niego też zatwierdzone. Papież zaś, nawet niezależnie od ogółu biskupów, może określić jakąś prawdę jako dogmat: wtedy mianowicie, gdy przemawia ex cathedra tj. jako pasterz i nauczyciel całego Kościoła, korzystający ze swej najwyższej władzy apostolskiej, i gdy objawia jasno swą intencję określenia dogmatycznego tj. ostatecznego rozstrzygnięcia kwestii, wiążącego wszystkich. Zależnie od autorstwa określenie dogmatyczne może być soborowe, dokonane przez Sobór powszechny; albo papieskie, ogłoszone przez samego Papieża. Obecny dogmat Wniebowzięcia jest określeniem papieskim.

Cechami charakterystycznymi określenia dogmatycznego są: nieomylność płynąca z niej nieodwołalność. Nieomylność jest to przywilej udzielony Kościołowi, dzięki któremu Sobór powszechny i Papież nie mogą się mylić, gdy określa ją dogmatycznie jakąś prawdę z dziedziny wiary czy obyczajów. Przywilej te; wypływa z zasadniczej misji Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, jaką jest "zachowanie w całości i wierne tłumaczenie depozytu Objawienia Bożego" (Sob. Wat. a swe pochodzenie zawdzięcza specjalne opiece (asystencji) Ducha Św[iętego] nad Kościołem. Chociaż charyzmat nieomylność zabezpiecza przed błędem, to jednak nie zwalnia od pracy, której zazwyczaj po trzeba, by zbadać czy jakaś prawda została rzeczywiście objawiona przez Boga i znajduje się w depozycie Objawienia. Np. w wypadku Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny Ojciec Św[ięty] osobiście przestudiował kwestię, zbadał opinię całego Kościoła, wziął pod uwagę naukę teologów o tej kwestii. Przyjąwszy nieomylność określenia dogmatycznego, trzeba też konsekwentnie przyjąć, że jest ono nieodwołalne czyli w istocie swej nienaruszalne, niezmienne.

Skutki określenia dogmatycznego niezmiernie doniosłe. Są zaś dwojakiego rodzaju: pozytywne i negatywne. Pozytywne sprowadzają się do dwóch: bezwarunkowy obowiązek wierzenia, że prawda uroczyście określona jako dogmat została rzeczywiście objawiona przez Pana Boga (w naszym wypadku wniebowzięcie cielesne Najśw. Maryi Panny), i wielkie korzyści, jakie wypływają z takiego określenia dogmatycznego dla wszystkich wiernych. Skutki negatywne to sankcje czyli kary przeciw tym, którzy ośmielili by się odmówić swej zgody na prawdę objawioną lub w tę prawdę powątpiewać. Tacy nie tylko zgrzeszyliby przeciwko wierze, lecz popełniliby przestępstwo herezji, które wyjawione na zewnątrz słowem lub czynami i uparcie podtrzymywane powodowałoby automatycznie ekskomunikę, zastrzeżoną specjalnie Stolicy Apostolskiej.

Przejdźmy do drugiej kwestii: co ściśle oznacza Wniebowzięcie Najśw. Maryi Panny? Trzeba tu odróżnić dwie rzeczy: i fakt Wniebowzięcia i sposób, w jaki się ono odbyło.

Fakt Wniebowzięcia zawiera dokładnie i jedynie to, że Matka Boża po skończeniu swego pobytu na ziemi została z ciałem i duszą wzięta do nieba. Cechą osobliwą i wyjątkową tego przywileju jest to, że gdy inni święci po ukończeniu bytowania ziemskiego są uwielbieni tylko co do duszy, a z uwielbieniem ciała muszą czekać aż do końca świata, Najśw. Maryja Panna została już uwielbiona i co do duszy i co do ciała, dostając się do nieba z duszą i ciałem. Tylko Chrystus i Maryja, Jego Matka, w ten sposób z ciałem i duszą wstąpili do nieba, Chrystus własną mocą, a Maryja mocą Bożą. Wniebowzięcie cielesne Maryi jest więc, w stosunku do innych świętych, wyłącznym przywilejem Maryi. Na tym to polega fakt Wniebowzięcia. I na to zgadzają się wszyscy teologowie.

Jeżeli zaś pytamy się, w jaki sposób dokonało się Wniebowzięcie: czy przez śmierć i wskrzeszenie Najśw. Maryi Panny, czy też bez umierania a stąd i bez wskrzeszenia została przeniesiona do nieba, zdania są podzielone. Wielu teologów opowiada się za pierwszym sposobem. Niektórzy jednak, nie bez poważnych racji, przyjmują drugi sposób. Nowy dogmat ograniczył się do stwierdzenia faktu Wniebowzięcia tj. że Maryja z duszą i ciałem została wzięta do nieba. Po ogłoszeniu dogmatu Wniebowzięcia możemy śpiewać śmiało i radośnie: Assumpta est Maria in caelum - wzięta jest Maryja do nieba.

[1] Skarb przekazany do przechowania.

Opis grafiki: Wniebowzięcie Najśw. Maryi Panny w stylu chińskim - obraz Edmunda Van Genechten, będący eksponatem na Wystawie Sztuki Misyjnej.