23 kwietnia [1949] r. prastary gród Lechowy, Gniezno, przeżywał doniosłą uroczystość. Dokoła srebrnej trumny świętego Wojciecha zgromadzili się znowu tłumnie katolicy. Przybyli arcypasterze z wszystkich diecezji, kapłani przyprowadzili pielgrzymki swoich parafian, z dalekich nawet stron zjawiły się luźne grupy pątnicze, by uczcić św. Patrona w 950 rocznicę jego kanonizacji.

Kanonizacja św. Wojciecha, którą przeprowadził w 999 r. papież Sylwester II miała doniosłe znaczenie religijne i narodowe. Była ona drugą z kolei znaną nam w historii i potwierdzoną źródłami. Wyniosła na ołtarze pierwszego Słowianina, znakomitego wiedzą i świętością, w dwa lata po jego męczeńskiej śmierci. Na Synodzie Rzymskim, odbytym z okazji kanonizacji św. Wojciecha, załatwiono jednocześnie dwie inne sprawy, bardzo ściśle z nią związane. Pierwsza z nich, będąca przedmiotem długoletnich starań Bolesława Chrobrego, to kanoniczne utworzenie Metropolii w Gnieźnie, dokąd sprowadzono relikwie Męczennika. Drugą sprawą to mianowanie Radzyma-Gaudentego, brata św. Wojciecha, pierwszym metropolitą gnieźnieńskim. Tak więc w wyniku kanonizacji Kościół w Polsce uniezależnił się od wpływów niemieckich, a po pielgrzymce cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha w 1000 roku - Bolesław Chrobry został suwerennym władcą, któremu wkrótce Papież przesłał koronę królewską.

Pamiętał naród o tych dobrodziejstwach swego Patrona i o Jego ciągłym wstawiennictwie przed Bogiem w czasie tegorocznych uroczystości kwietniowych w Gnieźnie. Miasto przystroiło się w zieleń, barwy narodowe i papieskie; przygotowało się słuchaniem nauk, przystępowaniem do sakramentów i modlitwą podczas uroczystego triduum do godnego obchodzenia jubileuszu; w dni odpustowe zgotowało wraz z rzeszą pielgrzymią wielką uroczystość religijną.

Główne momenty uroczystości jubileuszowej to: nieszpory w katedrze i przeniesienie trumny św. Wojciecha do kościoła św. Michała, całonocna adoracja Najśw. Sakramentu - w sobotę 23.4; w niedzielę 24.4 - procesja do katedry z udziałem Prymasa Polski i całego Episkopatu, uroczysta suma celebrowana przez Ks[iędza] Prymasa, a po niej jego przemówienie z balkonu pałacu prymasowskiego do rzeszy

[178]Uroczystość jubileuszową zakończyły nieszpory niedzielne z kazaniem ks. bpa K. Radońskiego. Mówił o życiu katolickim według wzoru św. Wojciecha, a w zakończeniu zaznaczył, że Matka Najświętsza będzie nam tak jak Męczennikowi - Gwiazdą Przewodnią.

Po błogosławieństwie, udzielonym uczestnikom zjazdu przez wszystkich biskupów, Episkopat rozpoczął obrady nad sprawami Kościoła w Polsce.