Nasza świetlica
Rycerz Niepokalanej 4/1948, grafiki do artykułu: Nasza świetlica, s. 85

Z wielu stron nadchodzą zapytania, jak urządzić i prowadzić świetlicę kółka Milicji Niepokalanej. Oto parę wskazówek.

Świetlica to pokój, sala lub inne pomieszczenie, gdzie możemy wspólnie spędzić czas przyjemnie, a przede wszystkim pożytecznie.

Lokal świetlicy bywa różny, poczynając od pięknej sali, udzielonej przez ks. Proboszcza w domu parafialnym do odnajętego pokoju, a nawet kąta na poddaszu. Słyszałem o świetlicy, którą umieszczono w starej szopie, służącej za skład niepotrzebnych rupieci. Dobrzy ludzie odstąpili szopę Kołu, koleżanki i koledzy sami naprawili dach, opatrzyli drzwi.

okna i podłogę, wymurowali piec. Teraz mają własną, kochaną świetlicę, której nie zamieniliby za najpiękniejszą salę. Bo powstała z pracy ich rąk.

Zabierając się do tworzenia świetlicy musimy wiedzieć, po co będzie istniała, jak ją zorganizować i jak prowadzić.

Świetlicę zakładamy po to, żeby stworzyć lepsze warunki wspólnej pracy i wzajemnego doskonalenia się w służbie dla Niepokalanej. Przez wspólne rozrywki, zabawy, wieczornice, gry towarzyskie stworzymy radosną gromadę. Jesteśmy młodzi. Mamy prawo i obowiązek cieszyć się życiem po bożemu. Czyste sumienie i opieka Matki, radość tę powiększają stokrotnie.

Przez organizowanie biblioteczki, odczytów, wspólne, głośne czytanie książek, wzajemną pomoc w nauce czy pracy, a jak warunki pozwolą, przez małe kursy dokształcania zawodowego - pogłębiamy naszą wiedzę, znajomość różnych dziedzin życia, uczymy się żyć, myśleć, działać i pracować wspólnie.

Tworząc świetlicę musimy wiedzieć, kto będzie za nią odpowiedzialny, i jak zdobyć środki na jej urządzenie.

Najpraktyczniej jest wybrać dla prowadzenia świetlicy na przeciąg roku trzy lub cztery osoby, które stworzą: "Komitet Świetlicowy" lub "Wydział Świetlicowy". Na czele Komitetu stoi gospodarz, który jest odpowiedzialny za prace Komitetu przed ks. moderatorem wzgl. ks. proboszczem i przed Kołem. Kieruje on pracami Komitetu, obmyśla program prac świetlicy, troszczy się o jej urządzenie, prowadzi inwentarz, pilnuje dyżurów w świetlicy. Zastępuje go bibliotekarz. Troszczy się on o zdobycie książek do biblioteczki, wypożycza książki członkom, a również obmyśla plan i organizuje odczyty, głośne czytanie, kursy, redaguje gazetkę ścienną. Skarbnik obmyśla sposoby zdobycia środków na prowadzenie świetlicy, prowadzi książkę kasową, składa sprawozdania miesięczne i roczne ks. moderatorowi i Komitetowi. Wszyscy członkowie Koła powinni radą i po-nocą służyć Komitetowi. Są obowiązani pełnić kolejno dyżury w czasie "godzin świetlicowych". "Godziny świetlicowe" to czas, w którym świetlica jest otwarta i kiedy każdy członek Koła może w niej przebywać. Dyżurujący członek Koła otwiera świetlicę, pilnuje porządku, sprząta i zamyka lokal. Przestrzega odpowiedniego zachowania się członków Koła w świetlicy.

Urządzenie i ozdobienie świetlicy powinno być skromne estetyczne, stwarzać nastrój pogodny, miły, "domowy". Na ścianie krzyż, obrazek lub figurka Niepokalanej, godło państwowe, portrety zasłużonych Polaków. Można wypisać ozdobnie na ścianie: Treść Dyplomika, cele Milicji Niepokalanej, słowa Hymnu. Na oknach kwiaty w doniczkach, firanki z bibułki. Na widocznym miejscu tablica ogłoszeń z wykazem dyżurów, terminami zebrań, ogłoszeniami Komitetu oraz regulamin świetlicy. Obok gazetka ścienna. Stoły, krzesła, półki a lepiej - szafka z książkami. Na stole ostatnie numery "Rycerza Niepokalanej" i inne pisma katolickie, książka świetlicy (zeszyt, w którym każdy przybyły do świetlicy wpisuje swoje nazwisko, a dyżurny zajęcia, które się w danym dniu odbyły). Pożądany jest głośnik radiowy. W okresie zimy główny "mebel" to piec. A może - kominek. Gawędy przy kominku w zimowe wieczory są niezapomniane. (Pomyślmy zawczasu o opale).

Skąd zdobyć pieniądze na urządzenie świetlicy? Najlepsza droga - to praca członków. Indywidualna lub zbiorowa. Tak np. członkowie Koła zobowiązują się do poświęcenia dziennego zarobku raz na miesiąc dla świetlicy. Dochodu przysporzy ogródek świetlicowy, uprawiany przez członków Koła. Inny sposób to urządzenie, za zgodą ks. proboszcza lub ks. moderatora, imprezy: przedstawienia amatorskiego, odczytu lub zabawy, z których dochód przeznaczymy na świetlicę. Uciekać się do dobroczynności publicznej należy jedynie w ostateczności.

Zajęcia w świetlicy należy podzielić na "stałe" i "przygodne". Program zajęć obmyśla Komitet Świetlicowy, przedstawia go Kołu, które czyni poprawki i zatwierdza go ostatecznie. Zajęcia stałe odbywają się regularnie przez pewien czas (co tydzień). Na przykład: Świetlica jest otwarta dla członków trzy razy w tygodniu, we wtorki, czwartki i soboty od 16 - 19-ej. Mogą w niej oni przebywać, czytać książki i pisma, grać w szachy, warcaby. (Karty, wraz z alkoholem nie mają wstępu do świetlicy). Co dwa tygodnie np. odbywają się w świetlicy zebrania Kola - samokształceniowe - z referatem wygłoszonym przez członka Koła lub zaproszonych prelegentów z dyskusją. Należy z góry w programie ustalić tematy, albo ich - cykle. Na przykład cykl: "Apostolstwo w służbie Niepokalanej" z wykładami na temat np. "Niepokalana -, nasza patronka". "Apostolstwo świeckich", "O. Kolbe, wzór nowoczesnego apostoła i rycerza", "Apostolstwo przykładu", "Apostolstwo przy pracy" i inne. Cykl dogmatyczno-apologetyczny objąłby wykłady o głównych zasadach Wiary i ich obronę przed zarzutami. Cykl: Katolicka nauka społeczna - wiadomości o społecznych encyklikach "Rerum Novarum" i "Quadragesimo Anno" itp.

Można również zorganizować kurs zawodowy, na wsi np: kurs ogrodnictwa, szycia, gotowania itp.

Raz na tydzień, na przykład w czwartki, w godzinach świetlicowych, urządzamy głośne czytanie ciekawej powieści. Możemy również urządzić "konkurs mówców": każdy członek Koła przemawia kolejno przez kilka minut na zadany temat. W głosowaniu wskazuje się zwycięzcę.

Co pewien czas, np. raz na miesiąc program świetlicy przewiduje wieczornicę lub zabawę taneczną. Wieczornica będzie obejmowała śpiewy, gry towarzyskie, przedstawienie amatorskie (należy dokładnie opracować program - kto prowadzi, jakie gry, jakie piosenki itp.).

Zabawa - taneczna powinna być przykładem i zachętą dla młodzieży. Udział mogą brać goście wprowadzeni przez członków za zgodą Komitetu. Regulamin Świetlicy nie pozwala na zabawy z wódką, przychodzenie osób nietrzeźwych, przynoszenie trunków. Porządku pilnuje straż porządkowa. Łatwo będzie, przy dobrej organizacji zabawy, pokazać ogółowi, jak wspaniale potrafi się bawić gromada młodzieży czystej, moralnej. że zabawa ta daje większą radość od pijackiej hulanki. Tak więc i zabawa, pod opieką Niepokalanej, będzie apostolstwem.

Obok stałych zajęć członkowie Koła i zaproszeni goście będą się gromadzić w świetlicy na takie uroczystości, jak 8 grudnia (Niepokalane Poczęcie N.M.P.), opłatek, rocznica świąt narodowych itp. Pole do pomysłów i inicjatywy jest wielkie z tym jednak, że ilość zajęć w świetlicy nie powinna być zbyt wielka, aby nie odrywać nadmiernie członków od domu, pracy i nauki.

Praca w świetlicy nie jest pełna bez pomocy potrzebującym. Pomoc bliźniemu to przecie pierwszy obowiązek chrześcijanina, toteż w planie prac świetlicy powinna być uwzględniona. Tak np. Koło będzie użyczać lokalu świetlicy parę razy w tygodniu na naukę dzieci, które mają ciężkie warunki w domu, zorganizuje pomoc w nauce, będzie co pewien czas organizowało imprezy (np. przestawienia amatorskie, wieczornice), z których dochód przeznaczy dla potrzebujących (na pomoc dla ubogiej rodziny, na "Caritas" itp.).

Powyższe uwagi nie wyczerpują wszystkich spraw, związanych z tworzeniem świetlicy i pracą w świetlicy. Pole do szlachetnej pomysłowości jest tu wielkie. Wyniki dodatnie zaś wkrótce się okażą, jeżeli nie będziemy nigdy tracić z oczu celu pracy świetlicowej: zdobycie siebie i świata dla Chrystusa przez Niepokalaną.