Wiatr pędzi ołowiane chmury, skubie rdzawe listki z drzew i rzuca bezceremonialnie na wysypane żwirem aleje cmentarne. Lecz i groby nimi zaściela. A biedne liście, oderwane od gałązek, na których wyrosły, tułają się po załomach pomników i na ramiona krzyżów padają, zawodząc żałosnym szelestem. Biedne i drzewa, niedawno tak piękne, ozdobione uroczymi wieńcami zieleni - teraz nagie i czarne ramiona wyciągają smętnie na bicz wichru i smaganie deszczu lodowatego, aż je otuli puszysty śnieg...

Te listki, kręcące się w wirach powietrznych, mają dziwne podobieństwo do ludzi, co żegnają ten świat na zawsze.

Oto na wiosnę, przytulone do biało - różowej pianki kwiatów, posyłają swój uśmiech beztroski ku słońcu i oko nasze radują; w lecie - karmione żarem i rosą naprzemian - mężnieją, ich połysk staje się ciemno - aksamitny; a kiedy owoc dojrzały spadnie, lub zerwą go ręce, wówczas liście są już niepotrzebne i na kształt puchu rozlatują się na wsze strony, a wiatr miota nimi bezlitośnie.

* * *

Milczący i ponury anioł śmierci chodzi po świecie i tysiące, miliony ofiar strąca z drzewa życia i posyła w krainę wieczności.

W pewnej chwili strąci i ciebie podmuch śmierci, a dusza twoja, opuściwszy stygnące ciało, pójdzie w nieznaną krainę wieczności.

O tak, bo każdy z nas na pewno umrze, gdyż nikt nie jest konieczny okrom Boga, Który jest życiem istotnym.

Czy może myślisz, że świat nie będzie się mógł obejść bez ciebie? - Granice pychy przekroczyłby ten, coby tak twierdził lub myślał.

Bo któryż z najmocniejszych władców świata czy geniuszów, wiodących ludzkość do Prawdy, któryż z najświętszych wybrańców Boga ostał się przed tym twardem prawem śmierci?

Potężni cezarowie Romy, olśniewający świat potęgą swoją, pogaśli - niby padające gwiazdy, co błysną i wnet nikną bezpowrotnie. Jeden ustępował miejsca drugiemu i żadnego z nich już nie masz. Pozostało jeno głuche echo w historii ich rozgłośnych ongiś czynów.

Wysoko cenisz swój rozum, niezwykłe może zdolności i żal tobą wstrząsa na myśl, że dziś lub jutro zgaśniesz.

Spójrz w przeszłość: gdzie Platon, Arystoteles, Dante, Michał Anioł, gdzie inni wodze ducha?

Geniusz nas nie ocali. Siły ducha niezwykłe, niewyczerpana fantazja, olbrzymia wiedza - staną przy łożu śmiertelnym tego, co je zdobył, by być jego oskarżycielami albo obrońcami, zależnie od tego, jak tych potęg używał: dobrze czy źle.

A nawet święci, bohaterowie, za Chrystusem drogą zaparcia i pokory zdążający, którzy niezwykłych dla dobra nieśmiertelnych dusz dokonali rzeczy - odeszli również. Lecz dobro, które zasiali miłość Boga, która ich opromieniła, jaśnieje blaskiem niepożytym i niezatartym wokół ich pięknych postaci. I innych do wejścia na lirowe; życia dla Boga zapala, porywa...

* * *

Złotawe listki wirują zmęczone i kładą się na groby. Wiatr potrząsa gałązkami, a one wydają jęk skargi żałosnej.

A oto czarny welon chyli się nad zapadającą się mogiłą; obok starzec kościste splótł dłonie i patrzy z niemym bólem na kształty kamiennego aniołka; ówdzie młodzieniec klęczy przy

świeżo zatkniętym krzyżu, na grobie matki; a gdzieś na uboczu przypadła do piaszczystej mogiłki okryta łataną chustką kobiecina.

A łzy cicho padają na zżółkła, zeschłą murawę cmentarza, a cichy szept pacierzy i bolesne jęki unoszą się nad miastem umarłych.

Wieczny odpoczynek racz im dać Panie...

Tym wszystkim, co od nas odeszli i zanurzyli się w bezkresną wieczność. Bo na ziemi "nic z nich nie zostało, tylko popiół i robactwo" (św. Bernard).

Śmierć, która, nikogo nie oszczędza, zabrała ich, jako swój łup. I jeśli kroczyli w życiu drogą przykazań Bożych - połączą się z Bogiem - Dobrem nieskończonym. Jeśli zaś lekceważyli nakazy Boże i utopili serce w błocie ziemi i marnościach - nieszczęśliwi na wieki, będą bluźnić Bogu i przeklinać Jego surową sprawiedliwość, w którą przedtem wierzyć nie chcieli.

Śmierć - to brama do wieczności dla wszystkich! Czemuż tedy mrzonkami przesłaniasz jej obraz? Czemu zawierasz mocno źrenice, by nie spotkać się z jej wzrokiem? Czemu się rzucasz w objęcia plugawego świata, by choć na chwilę o niej zapomnieć? Czemu to, kiedy umknąć przed nią nie zdołasz, ani nie potrafisz zmylić jej czujnego oka?!

A tylko krzywdą niepowetowaną tym sobie wyrządzasz!

Chcesz zrozumieć prawdziwą wartość życia - to przekraczaj często próg miasta umarłych i myśl o sobie. W obliczu tej arcydemokratycznej pani - śmierci śmiesznymi ci się zdadzą gorączkowe zabiegi o pieniądz, za który w wieczności nic nie kupisz, o zaszczyty, z którymi w życiu przyszłym nikt liczyć się nie będzie - jak nic nieznaczącymi są wszystkie starania i troski wobec niezmiennej wieczności!...

Miotane wichurą jesienną listki niech ci przypomną tę prawdę wielką i ważną.