Iskierki

Z Polski

Pan Prezydent Rzeczypospolitej otrzymał dyplom doktora Nauk Rolniczych w uznaniu Jego wybitnych zasług w dziedzinie chemii technicznej, mającej pierwszorzędne znaczenie dla rolnictwa. We Włocławku odbyło się poświęcenie i otwarcie nowego mostu im. marsz. Smigłego-Rydza na Wiśle, zbudowanego kosztem 6 milionów zł. W uroczystościach otwarcia wziął udział Pan Marszałek [fot. 1].

P. Suwalski, rzemieślnik polski z Bydgoszczy, złożył dowód niezwykłej ofiarności na rzecz obrony narodowej. Oto w liście do Pana Marszałka pisze, że 100 zł, za które miał kupić płaszcz dla syna powracającego z wojska, przeznacza na rzecz dzielnej Armii naszej. Zaznaczyć wypada, że p. Suwalski nie jest bogaty i stracił wskutek wypadku 20 proc. zdolności do pracy.

Rzemieślnicy polscy podjęli zbiórkę wśród swoich członków na zakup okrętu wojennego pn. "Rzemieślnik Chrześcijański".

W Bielsku, żyd restaurator, Norman zabił Leona Wanata, Polaka, z zawodu ślusarza. Na tym tle doszło do silnych zaburzeń przeciw żydom. W pogrzebie wzięło udział przeszło 30.000 osób.

Koło radnych narodowców zgłosiło wniosek o usunięcie żydów z Częstochowy i okolicy. Wniosek uzasadniają tym, że Jasna Góra jest największym sanktuarium Polski, gdzie rocznie przybywa milion pielgrzymów i żydzi w tym grodzie nie powinni się znajdować. Jak wiadomo, przed utratą Niepodległości istniało prawo, które głosiło, że w obrębie 2 mil od Częstochowy nie wolno żydom znajdować się i zamieszkiwać. W Częstochowie wniosek ten wywołał zrozumiałe poruszenie i gorącą dyskusję.

Premier gen. Sławoj-Składkowski wydał nowe zarządzenie, w którym zaleca wszystkim wojewodom sprawdzanie, czy starostowie i urzędnicy stosują się do dyrektyw o przyjmowaniu interesantów. Jednocześnie pan Minister ostrzega, że każdy obywatel Rezczypospolitej, który w przeciągu 3 dni nie będzie przyjęty przez starostę upoważniony jest wprost na ręce Ministra spraw wewnętrznych wnieść zażalenie czy to w drodze listownej, czy telegraficznej.

Pan Premier jako minister spraw wewnętrznych rozwiązał Związek Nauczycielstwa Polskiego. P[an]. Minister zarzuca kierownictwu ZNP 1) komunizm, 2) propagandę osłabiającą zdolność obronności państwa, gloryfikowanie pracy władz zaborczych i podważanie zaufania do własnych władz państwowych oraz użycie sporych sum pieniężnych na rzeczy nie mające nic wspólnego ze statutem i sprzeczne z celami Związku.

Sąd Apelacyjny w Warszawie złagodził wyrok Sądu Okręgowego, skazując zabójcę śp. wachmistrza Sujaka, Judkę Chaskielewicza na dożywotnie więzienie.

Sąd Okręgowy w Lublinie skazał ostatnio 6 żydów i żydówek oraz 4 Polaków za uprawianie propagandy komunistycznej, zwłaszcza wśród młodzieży Lublina, Lubartowa i kilku mniejszych miast. Otrzymali oni od 5 do 2 lat więzienia.

Na lato lub początek jesieni 1938 r. projektowany jest polski lot do stratosfery. Balon zbudowany będzie w warsztatach balonowych w Legionowie, i według założeń ma się wznieść na 30 kilometrów nad ziemię. Przygotowania są w pełnym toku.

Na dzień 1 stycznia przeprowadzone będą awanse urzędnicze w służbie państwowej. Objąć one mają głównie urzędników niższych i funkcjonariuszów państwowych, którzy skutkiem przeszeregowania ponieśli straty w uposażeniu.

Ostatnia Olcha w "Olszynce" Grochowskiej na dawnym pobojowisku z powstania listopadowego w 1831 r. Na tablicy widnieje napis: "Jestem jedyna już tylko wnuczka bohaterek z r. 1831. Mam w sobie krew waszych praojców, którzy tu padli. Ludzie nie rańcie mię! Dajcie żyć jeszcze radością, że Polska wolna!" [fot. 2]. Historyczne tereny "Olszynki" należą obecnie do miasta Warszawy.

We Lwowie odbył się zjazd inżynierów polskich, który zgromadził ok. 3000 członków, pod hasłem zmobilizowania energii twórczej dla gospodarczego uniezależnienia Polski.

W całym kraju odbył się propagandowy tydzień Ligi Obrony Powietrznej Państwa. Władze naczelne L.O.P.P. przekazały w tym roku 126 samolotów, ufundowanych ze składek społeczeństwa. Na uroczystości te przybyły do Warszawy delegacje ofiarodawców z całego kraju. Świadczy to, że społeczeństwo zdaje sobie sprawę, iż bez silnej armii i lotnictwa wolność naszej Ojczyzny byłaby poważnie zagrożona.

Pan Premier wydał zarządzenie, mocą którego pędzenie zwierząt stadem na drogach o twardej powierzchni jest zabronione. Wolno tylko prowadzić poszczególne zwierzę, ale na uwięzi i zawsze po prawej stronie.

Zamieszkały w Krakowie znakomity dramaturg K. K. Rostworowski rozesłał do prasy list, w którym oświadcza, że wobec niechlubnego wystąpienia prezesa Polskiej Akademii Literatury W. Sieroszewskiego w sprawie zatargu wawelskiego ustępuje z Polskiej Akademii Literatury.

W roku 1934-35 na ogólną liczbę 48 tys. 71 osób studiujących na wyższych uczelniach, synów chłopskich było 4222 czyli 8,7 proc. Jest to niezmiernie mało w porównaniu do ogółu ludności wiejskiej i do potrzeb wsi polskiej.

Skarbiec emisyjny Banku Polskiego podał do wiadomości ostateczny termin wymiany banknotów 20 złotowych starego typu koloru szarobłękitnego, które przestały być środkiem płatniczym. Wymieniać je można przez kasy Banku Polskiego i jego oddziały, najdalej do dnia 30 czerwca 1939 roku.

Jeden z czytelników "Małego Dziennika" wyhodował krzak pomidorów wysokości 2 metrów i 10 cm, z którego zebrał około 300 sztuk owoców, wagi przeszło 15 kg.

Poselstwo japońskie w Warszawie i poselstwo polskie w Tokio, będą podniesione do godności ambasady.

Prof. Nowowiejski zamierza poświęcić puszczy Białowieskiej większy utwór symfoniczny.

Obliczenie z końca sierpnia 1937 r. wykazuje, że ludność Gdyni wzrosła, i obecnie wynosi 110.424 osób, w czym stałych mieszkańców 90.782.

Rolnik - pow. żnińskiego, Wieczorek, wśród tegorocznych zbiorów ziemniaków znalazł okaz ważący blisko 2 kg. Przy należytej uprawie uzyskać można zawsze większe plony.

W Górach Świętokrzyskich stwierdzono bogate pokłady rud żelaznych. Powstaną tam nowe kopalnie.

Obliczenia statystyczne wykazują, że w Polsce tzw. nieużytki, do których zalicza się piaski, moczary, wody, drogi, cmentarze, grunty pod zabudowaniami wynoszą 2 miliony 986 tys. hektarów czyli stanowią 10.5 proc. powierzchni całego kraju. Jest to dużo i powinniśmy się starać, by je zmniejszyć.

Ze świata

W Cleveland pilot Mike Murphy wykonał niezwykle ciekawy popis, startując na dachu pewnego auta, na którym położono platformę [fot. 3].

Wojna domowa w Hiszpanii jeszcze trwa. Wojska narodowe posuwają się wciąż naprzód i zdobywają nowe tereny. W ich posiadaniu jest już 2/3 obszaru państwa. Fot. 4 mapka przedstawia: zakreskowane - obszar wojsk narodowych, białe - wojsk czerwonych.

Delegat polski na zgromadzeniu Ligi Narodów domagał się wpuszczenia, żydów do Palestyny, gdyż egzystencja rodzin żydowskich w Polsce może być tylko zapewniona przez emigrację. Jak wiadomo, w całym kraju rosną nastroje przeciwżydowskie, wieśniacy z przeludnionych wsi wypierają żydów z miasteczek i osad.

Brazylijski urząd kawowy komunikuje, że od początku [1937] r. do połowy sierpnia przeznaczono na spalenie w Brazylii 51.24.198 worków kawy, dla zapewnienia plantatorom odpowiednich cen na rynku.

Daleki Wschód znów dymi pożogą wojenną. Wojska japońskie odniosły szereg zwycięstw, a między innymi zdobyły Szanghaj i zbombardowały Nankin, siedzibę rządu chińskiego. Wojska japońskie, chociaż liczebnie są mniejsze od chińskich, mają jednak lepsze uzbrojenie.

Dnia 15 września zmarł w 87 r[oku] życia były prezydent i twórca Republiki czechosłowackiej Tomasz Masaryk. Był on jednym z wybitnych polityków europejskich, należał jednak do masonerii.

W okolicy Mediolanu we Włoszech wylała rzeka Lambro. Woda zalała piwnicę jednego domu, w której złożone były większe ilości niegaszonego wapna. Wapno w połączeniu z wodą wytworzyło tak wielki żar, że powstał pożar budynku fabrycznego.

Dyktator Włoch, Benito Mussolini odwiedził w Berlinie dyktatora Niemiec A. Hitlera. Powitanie wodza włoskiego narodu odbyło się bardzo entuzjastycznie i przy udzialę kilku milionów ludności niemieckiej.

Dekoracja Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski ks. inf. A. Hlinki. Konsul polski w Bratislawie w imieniu Pana Prezydenta R P. nadał odznaki Wielkiej Wstęgi Orderu Odrodzenia Polski ks. infułatowi A. Hlince, który jest przywódcą bratnich nam Słowaków.

W Paryżu dokonano zamachu bombowego na gmach przemysłowców, który został doszczętnie zniszczony. Policja udaremniła 8 podobnych wypadków w innych punktach Paryża. Udaremniono też zamach na słynną katedrę Notre-Dame. Istnieje przypuszczenie, iż kieruje tym jakaś tajna organizacja. Prowadzone są energiczne dochodzenia.

We Francji pod Vars wydarzyła się wielka katastrofa kolejowa przez zderzenie dwóch pociągów pośpiesznych; kilka osób zostało zabitych, a kilkadziesiąt rannych.

Pewne paryskie pismo donosi, że policja francuska wpadła na trop bandy handlarzy żywym towarem, polujących przeważnie na uczestniczki w konkursach piękności. Na co to się przydają konkursy piękności!

W Krzemieńcu na Wołyniu otwarto gimnazjum spółdzielcze. Dotychczas taka uczelnia była jedynie w Warszawie.

Burmistrz miasta Wiednia zapowiedział, że gmina wiedeńska starać się będzie unikać robót wykonywanych przy pomocy maszyn, zastępujących siłę rąk ludzkich. Jak wiadomo, Austria jest krajem wybitnie katolickim.

Mieszkańcy Szanghaju uciekają w obawie ataku ze strony wojsk japońskich (fot. 5).

Na morzu Śródziemnym zdarzyły się wypadki zaatakowania statków handlowych przez łodzie podwodne nieznanego pochodzenia. Aby na przyszłość zapobiec podobnym wypadkom w Nyon (Szwajcaria) zawarto między mocarstwami układ, mocą którego kontrolę na wodach morza Śródziemnego sprawować będą Francja, Anglia i Włochy. Państwa te miały wiele, kłopotu, gdyż Włochy początkowo nie chciały wziąć w tej konferencji udziału, a są one w dużym stopniu zainteresowane sprawami Morza Śródziemnego.

Dzienniki łotewskie donoszą, że antypolską polityką litewską kieruje Komintern bolszewicki, który ma poważne wpływy w stosunkach wewnętrznych Litwy.

Z obliczeń statystycznych wynika, że w roku zeszłym [1936] wychodziło w Polsce 2.186 czasopism, w czym dzienników i pism o charakterze dzienników 239, tygodników 389, dwutygodników 230 oraz miesięczników 860. Resztę stanowią kwartalniki i pisma nieregularne.

W Rumunii wydarzyły się w jednym dniu dwie duże katastrofy kolejowe. Zabitych zostało 14 osób i rannych 55.

Ks. Jerzy Lemaitre, jeden z najwybitniejszych matematyków świata, został mianowany profesorem katolickiego uniwersytetu w Notr-Dame w stanie Indiana (Ameryka).

W szeregu dzielnic Berlina na placach publicznych i parkach ustawiono ostatnio ławki, pomalowane na żółto i opatrzone napisem, że służą one publiczności żydowskiej.

Dotychczas musiano zaopatrywać okręty w zapasy słodkiej wody. Woda morska destylowana nie jest zdatna do picia, ponieważ powoduje krwotok żołądka. W ostatnich czasach przeprowadzono próby oczyszczenia wód morskiej. Gotowano wodę morską w temperaturze ponad 120 st., niszcząc bakterie i usuwając sól. Następnie pompowano ją przy pomocy hydrafinowego filtra węglowego oraz silnie przewietrzano. Dzięki temu otrzymała ona wszystkie składniki zwykłej wody.

Cleveland

[Fot. 3: Start samolotu z dachu auta.]

Mapa Hiszpanii

[Fot. 4: Zakreskowane - obszar wojsk narodowych, białe - wojsk czerwonych.]

Ucieczka mieszkańców Szanghaju

[Fot. 5: Mieszkańcy Szanghaju uciekają w obawie ataku ze strony wojsk japońskich.]

Ostatnia Olcha

[Fot. 2: Ostatnia Olcha w "Olszynce" Grochowskiej.]

Prezydent Mościcki i most we Włocławku

[Fot. 1: We Włocławku odbyło się poświęcenie i otwarcie nowego mostu im. marsz. Smigłego-Rydza na Wiśle. W uroczystościach otwarcia wziął udział Pan Marszałek.]