SPRAWY POLSKIE

P. prezydent prof. Mościcki skonstruował aparat, wytwarzający sztucznie górskie powietrze w zamkniętych lokalach. Wynalazek ten może mieć zastosowanie w szpitalach i sanatoriach.

Ks. Puchała, dotychczasowy burmistrz miasta Trembowli w Małopolsce Wschodniej, został znów jednomyślnie wybrany burmistrzem. Jest to dowód zaufania i uznania dla osoby duchownej, rzadko spotykany w naszych warunkach.

Gdynia jest pierwszym portem Bałtyku, a dziewiątym wśród portów świata. Wskazuje na to jej obrót roczny, wynoszący sześć i ćwierć miliona ton. Obecnie rozpoczęto w stoczni gdyńskiej, przygotowywanej do tego celu przez pięć lat, budowę pierwszego polskiego okrętu.

Sowiety zwróciły Polsce słynną bibliotekę Załuskich, zawierającą 112 skrzyń z książkami i rękopisami, wywiezioną po rozbiorach Polski do Rosji.

Polska posiada 27.277 szkół powszechnych z 80.552 nauczycielstwa. W szkołach tych pobiera naukę 4.623.714 uczniów, w tym 2.375.056 chłopców i 2.248.658 dziewcząt. Z ogólnej liczby szkół powszechnych 1379 przypada na szkoły prywatne (7493 nauczycieli i 136.430 uczniów), resztę stanowią szkoły publiczne.

29 stycznia [1934] r. minęło 350 lat od chwili, kiedy Stefan Batory wprowadził w Polsce pierwszą publiczną pocztę.

Polskie fabryki wagonów rozpoczęły produkcję wozów motorowych, które dotąd sprowadzano z zagranicy. Fabrykację podjęła stołeczna fabryka wagonów Lilpop, Rau i Loewenstein. Produkowane będą wozy motorowe dla normalnych linii kolejowych, jak i dla kolejek wąskotorowych.

Według rozporządzeń Ministerstwa spraw Wewn[ętrznych], kandydat na wójta powinien mieć wykształcenie co najmniej w zakresie gimnazjum nowego typu lub szkoły zawodowej stopnia gimnazjalnego albo wykształcenie, odpowiadające 6 klasom szkoły średniej dotychczasowej.

Nowe miasto pod nazwą Chorzów powstaje na Śląsku z połączenia miejscowości Królewska Huta, Nowe Hajduki i Chorzów. Nazwa Królewska Huta zostaje zniesiona. Nowe miasto będzie liczyć 104 tysięcy mieszkańców.

W okolicy Bukowie wilki napadły na dziecko idące do szkoły. Znaleziono tylko książki i pokrwawione części ubrania. Niedaleko Kut znaleziono części ubrania małego chłopczyka i buty kobiety, których również wilki pożarły.

W lasach koło Kocka robotnicy leśni zbudzili niedźwiedzia, śpiącego w zimowym barłogu. Rozjuszony zwierz stał się postrachem okolicy, toteż urządzono na niego polowanie; w czasie nagonki niedźwiedź ciężko poranił dwóch ludzi i uciekł w lasy.

ZE ŚWIATA

Francuski lotnik Massot pobił światowy rekord szybkości w konkurencji 1000-kilometrowej, uzyskawszy średnią szybkość 358 km na godzinę. Dotychczasowy rekord lotnika Delmulte wynosił 334 km na godzinę.

Ogólnopaństwowy wydział opieki nad zdrowiem ludności w Niemczech zwrócił się do głównego zarządu niemieckiego związku przemysłu, rzemiosła i handlu z prośbą o wydanie zarządzeń, by przy obsadzaniu wszelkiego rodzaju posad w pierwszym rzędzie uwzględniani byli ojcowie rodzin, obdarzonych licznym potomstwem. Otrzymano przychylną odpowiedź. - A u nas?...

Związek kulturalny Pragi w Czechosłowacji stwierdził, że najgroźniejszymi roznosicielami zarazków wśród dzieci szkolnych są trzewiki, gdyż przez nie przenika do sal szkolnych kurz i brud uliczny, a z nimi zarazki chorobotwórcze.

W Jugosławii, w wiosce Klinowo, małżonkowie Stojan i Jelka Dimitrijewiczowie obchodzili setną rocznicę ślubu. Stojan ma lat 123, małżonka jego jest młodsza od niego o cztery lata. W Bułgarii dla poparcia monopolu zapałczanego zakazano zapalać jedną zapałką kilka papierosów i zapalać papieros od papierosa.

W Londynie zmarła zawodowa żebraczka; po śmierci znaleziono w jej mieszkaniu 1.800 tysięcy złotych.

Kosztem 40 milionów lirów rząd włoski ma wybudować w ciągu trzech lat olbrzymi port lotniczy pod Mediolanem, który będzie największym na kontynencie europejskim. Port mediolański będzie posiadał też specjalny basen dla wodowania hydroplanów.

Międzynarodowy Instytut Rolniczy w Rzymie podaje, że światowa produkcja ziemniaków w 1933 r. wyniosła 1.157 milionów, czyli że stanowi 92,3% produkcji światowej w roku poprzednim. Pierwsze miejsce zajmują Niemcy z 449 mln q, drugie zaś Polska z ilością 282 mln q; dalszymi zaś producentami są Stany Zjednoczone A[meryki] Płn., Czechosłowacja, Hiszpania, Belgia, Austria i inne kraje. Produkcja Polski w stosunku do r[oku] poprzedniego zmniejszyła się, wynosząc 94,1% produkcji z roku 1932.

Specjalna rzymska komisja dla badań rezultatów spisu ludności w Indiach podaje, że ogólna liczba mieszkańców Indii wraz z Birmą i Cejlonem wynosiła w roku 1931 - 353 miliony. Liczba ta wzrosła za okres czasu od 1921 do 1931 roku o 34 miliony, czyli o całe 10,6%.

W Paryżu mieszka około 60.000 Polaków. Tyluż mieszka Włochów, Rosjan 22.000, Niemców 10.000.

Na paryskich liniach kolejowych podmiejskich wprowadzono dwupiętrowe wagony (fot. 1). Pociąg, złożony z ośmiu takich wagonów, może pomieścić 2040 pasażerów.

Inżynier francuski Guillaume wynalazł przyrząd, umożliwiający szybkie podnoszenie z dna morskiego zatopionych statków, a zwłaszcza łodzi podwodnych.

Policja paryska wprowadziła gwizdki bez dźwięku. Gwizdek bezdźwięczny można słyszeć tylko za pomocą specjalnego przyrządu odbiorczego. Policjant może zaalarmować posterunek, gdzie zawsze się taki aparat odbiorczy znajduje, nie będąc przez nikogo słyszanym.

Przed stu laty 7 stycznia urodził się w Niemczech w miejscowości Selnhausen, Filip Reis, który wynalazł w r. 1861 telefon, oddając w ten sposób olbrzymie usługi ludzkości.

Nowym wynalazkiem brytyjskiej floty wojennej jest łódka motorowa, kontrolowana i kierowana sposobem radiowym, która bez żadnej obsługi ludzkiej może manewrować na wodach z szybkością 40 węzłów (ok. 74 km) na godzinę, jest ona w istocie olbrzymią torpedą, wypełnioną materiałem wybuchowym. Siła torpedy jest tak wielka, że nawet potężne pancerniki mogłyby być przez nią zniszczone. - I to się nazywa rozbrajanie się państw!

Holenderski okręt-cysterna "Stormvog[e]l", płynący z Amsterdamu do Szczecina, eksplodował w pobliżu wyspy Norderney i w krótkim czasie zatonął. Z załogi nikogo nie uratowano. Eksplozja była tak silna, że rozerwała okręt.

Niebywałe trzęsienie ziemi nawiedziło Indie Brytyjskie. Kilka miast zupełnie zburzonych; uległy zniszczeniu stare świątynie oraz pałac maharadży z cennymi zabytkami sztuki. (Fot. 2 przedstawia jeden ze zburzonych domów). Na jego miejscu istnieje obecnie wielkie jezioro. Miasto Katmand jest jednym olbrzymim zwaliskiem gruzów. Plantacje cukru zupełnie zostały zniszczone. W niektórych okolicach nastąpiły wylewy rzek; w prowincji Bikar domy znajdują się kilka metrów pod powierzchnią ziemi. Fale rzeki Gangesu niosą tysiące zwłok. Liczba ofiar wynosi około 20.000 zabitych, 80.000 rannych i 100.000 bezdomnych.

W Chinach w prowincji Hopel i Honan nastąpił gwałtowny wylew rzeki Żółtej. Około 10.000 ludzi zatonęło, umarło z zimna lub zaginęło bez wieści. Tysiące znajdują się bez dachu nad głową. W okolicach, ogarniętych powodzią, panują bardzo silne mrozy. Unoszone przez wzburzone wody masy lodu utrudniają wysiłki drużyn ratowniczych.

Rząd chiński zatwierdził wyższy katolicki zakład naukowy w Tientsinie. Posiada on dwa wydziały: handlowy i przemysłowy z 540 studentami. Prowadzą go OO. Jezuici francuscy.

Król belgijski Albert - nie żyje. Uległ wypadkowi w czasie wycieczki w góry. U trumny króla-bohatera stanął w żałobie cały naród belgijski, a i Polska złożyła hołd zwłokom wielkiego króla i szczerego Polski przyjaciela. W kilka dni później zasiadł na tronie belgijskim jego najstarszy syn, jako Leopold III.