Sprawy polskie

Jak obliczono na posiedzeniu Komisji Budżetowej Sejmu, wyżywienie naszej armii kosztuje dziennie 200.000 zł.

W Wilnie przy ul. Wiwulskiego nr 26 jest dość okazała kamienica murowana, zawierająca 33 mieszkalne izby. Kamienicę tą wybudował jeden człowiek: swoimi rękami i - co ważniejsze - nie będący architektem ani murarzem.

Podobnie jak w bazylice wileńskiej, w podziemiach prastarej katedry gnieźnieńskiej, matki kościołów polskich, natrafiono na wiele grobów, w których znajdują się śmiertelne szczątki biskupów, jak można rozpoznać po znajdujących się na nich insygnjach biskupich. Oprócz prymasów, których spoczywa w podziemiach katedry 48, jest tam ogromna liczba biskupów, kanoników i osób świeckich zasłużonych.

W pierwszych dniach stycznia [1932] r. zmarł we wsi Bobkowicze Józeł Dańko, liczący 118 lat. Zmarły niemal do ostatniej chwili zachował czerstwe zdrowie. W czasie Powstania Styczniowego w Wileńszczyźnie Dańko wielce przyczynił się do zwycięskiej potyczki pod Olkienikami.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego najmniejszym miastem w Polsce są Smorgonie w ziemi Wileńskiej, mające tylko 160 mieszkańców; zaś największą wsią w Polsce są Strzemieszyce Wielkie w Kieleckim, posiadające około 11.000 mieszkańców. A w dolinie Prądnika leży druga najliczniejsza w Polsce wieś, Suloszowa, ma 6.000 mieszkańców i długość dość imponującą, ciągnie się bowiem na przestrzeni 14 km.

W Polsce zbudowano w Państwowych Zakładach lotniczych pierwszy samolot sypialny na 8 miejsc.

W Warszawie na Pradze poświecono nowy monumentalny olbrzymi gmach Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej, w którym pomieszczą się wszystkie dotąd rozrzucone biura.

Popularny cmentarz powązkowski w Warszawie zajmuje obszar 243 hektarów i posiada 100 tysięcy grobów, w których leży pół miliona nieboszczyków. Za lat 20-25 na Powązkach nie zostanie ani łokcia wolnego miejsca.

We Lwowie w klinice w sali wykładowej zainstalowano specjalny aparat, telefonendoskop, umożliwiający jednocześnie osłuchiwanie pacjenta przez kilkudziesięciu a nawet kilkuset studentów pod kierunkiem profesora. Jest to pierwsza taka instalacja w Europie.

W Prądniku na gruncie chałupnika Lazara wykopano urnę, w której znajdowało się 141 srebrnych monet rzymskich z wizerunkami cesarza Augusta. Monety te pochodzą z okresu na 200 lat przed Chrystusem. W pobliżu tego miejsca znaleziono również ostrza lanc.

Polska latarnia morska na przylądku Rozewskim otrzymała nowy olbrzymi reflektor, którego światło o sile 7 milionów świec widoczne jest na odległość 46 km. na morzu. Jest to najpotężniejsza latarnia morska w Europie. Reflektor latarni obraca się 20 razy na minutę.

Plan finansowo-gospodarczy przedsiębiorstwa PKP (Polskich Kolei Państwowych) za okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 1932 r. przeznaczył na cele budowy nowych linii kolejowych normalno-torowych sumę 5.917.000 zł.

Ze świata

Na jednej ulicy w mieście Bordeaux (Francja) spadł deszcz ryb. Nad ulicą tą przeszła gwałtowna ulewa, nakształt nawałnicy; trwało to krótką chwilę. Po ulewie na ulicy pozostało mnóstwo okoni długich do 10 centymetrów. Starczyło ich na wieczerzę dla ludności mieszkającej przy tej ulicy!

Majątek, jaki pozostawił zmarły wynalazca Edison, wynosi około 12 milionów dolarów czyli około 100 mln zł.

Rząd Rzeszy Niemieckiej wniósł projekt ustawy do Reichstagu o przymusowej nauce języka francuskiego we wszystkich wyższych uczelniach.

Profesor amerykański Gault wynalazł aparat, za pomocą którego głusi mogą przez palce słyszeć. Odczucie głosu polega na drgnięciach membrany, która w uszach ludzkich jest najczulszą i najdoskonalszą. Ale te same drgnienia można przez wzmocnienie tonu głośnikiem wywołać i w palcach (one są również w dotyku najczulsze), a nerwy drgnienia te potem dalej przenoszą (fot. 1).

50 proc. dziatwy szkolnej w Los Angelos (Ameryka) nie widziało nigdy konia ani krowy i zna te zwierzęta tylko z rysunków w podręcznikach szkolnych!

Jeden z najpiękniejszych zakątków Japonii nazywa się Ama-No-Hashida-te, co znaczy dosłownie: Pomost do Nieba.

Wielka konferencja rozbrojeniowa zwołana do Genewy między innymi obliczyła, że na same zbrojenia cały świat wydaje 200 milionów zł dziennie. - Zbrojenia są wielkim ciężarem. Obyż udało się światu zmniejszyć go choć trochę!

Na jednej z linii kolejowych pod Berlinem zapalił się wagon będącego w ruchu pociągu towarowego. Jechał nim żołnierz z dwoma końmi. Żołnierz, widząc że niebezpieczeństwo śmierci bliskie, wyskoczył z płonącego wagonu i upadł na torze kolejowym. Jeden z koni wyskoczył za nim i mimo ciężkiej rany na szyi, zerwał się na równe nogi i stanąwszy koło swego pana, począł głośno rżeć. Gdy zobaczył w dali ludzi, puścił się do nich galopem i sprowadził ich do nieprzytomnego kawalerzysty, który niechybnie zginąłby na torze już to z odniesionych ran, już to od pociągu.

Na fot. 2 widzimy kupca chińskiego z Szanghaju, którego za sprzedaż japońskich towarów oprowadzają po mieście jako zdrajcę narodu. Hańbę jego wypisali na wielkiej tablicy i zawiesili mu na piersiach.

Wynalazcy wiedeńskiemu, Gustawowi Tauscheckowi, udało się skonstruować maszynkę, która nie tylko liczy i pisze, ale nawet sama czyta (!). Przy pomocy zaopatrzonego w komórkę fotograficzną przyrządu czyni aparat ten normalny druk, czytelny nawet dla ślepych. Umożliwia on poza tym przetłumaczenie każdego pisma na inne, w danym razie nawet przenoszenie go na odległość.

Słynny król samochodowy, Henryk Ford, założył na swych brazylijskich plantacjach gumy nad Amazonką dla swych robotników miasto, które nazwał "Fordlandia". Niedawno szumiała tam prastara puszcza, dziś zaś stoją skromne ale ładne domki z ogródkami, elektrycznością, gazem i wodociągami.

Rybacy niemieccy złowili olbrzymiego wieloryba, długości 25 metrów, ważącego około 3 tony. Połów ryb u polskich wybrzeży wynosił w październiku [1931] r. 328.177 kg, wartości 277.860 zł.

W Chicago odbył się Zjazd Związku Nauczycielskiego sZkół Dokształcających, na którym uchwalono opracować jednolity program dla szkół polskich w Ameryce. Związek Narodowy Polski przeznaczył 2000 dolarów na wydawanie pisemka polskiego dla dzieci.

W Los Angelos, w Kalifornii (Ameryka), istnieje automat, wydający za rzuceniem do niego 15 centów, 25 funtów lodu do lodowni pokojowych. Cegła tego lodu jest tak silnie zamrożona, że można ją przenieść lub przewieźć do domu choćby bardzo odległego.

Odznaczony nagrodą Nobla, znakomity wynalazca szwedzki dr G. Dalen, opatentował niedawno nowy typ piecyka kuchennego "Aga". Oszczędnościowe piecyki "Aga" do koksu lub antracytu rozpalają się automatycznie i automatycznie zbierają popiół do specjalnych szufli. Służą one zarówno do gotowania jak i do smażenia, pieczenia i grzania wody, przy czym specjalny przyrząd pozwala regulować ich ciepło. W piecyku takim opał raz włożony spala się przez 24 godziny, zaś koszty opału nie wynoszą nawet w połowie kosztów kuchni elektrycznej lub gazowej.

W pobliżu Szanghaju w Chinach na rzece Vanh-Tse wydarzyła się w grudniu [1931] r. katastrofa parowca "Tatech". Pozostali przy życiu świadkowie katastrofy opowiadają o strasznej śmierci 300 pasażerów chińskich. Jedni z nich utonęli, a inni po straszliwym wybuchu kotłowni ulegli zwęgleniu. Wielu rannych skakało do lodowatej wody, gdzie niezwłocznie tonęli, inni zaś, zaskoczeni przez pożar żywcem zostali spaleni pod pokładem.