Hokus-pokus
Drukuj

Pytanie: Czy powiedzenie hokus-pokus jest świętokradztwem czy też czymś niewinnym?

Odpowiada ks. Vincent Serpa OP: Wydaje się, że jest to tylko niewinne powiedzonko. Jednak trzeba pamiętać, że ma ono magiczne zabarwienie: od razu kojarzy się z wróżeniem i czarami, a więc i okultyzmem. Wyrażenie hokus-pokus zawiera ciekawy rym i jest łatwe do zapamiętania. Niektóre źródła sugerują, że jest to skrót od wyrażenia: Hoc est enim corpus meum, używanego w konsekracji podczas sprawowania Najświętszej Ofiary.

Według Encyklopedii wyrażenie hokus-pokus może pochodzić z języka starożytnego. Dzisiaj używane jest ono jako zabawne zaklęcie oznaczające zamianę czegoś w coś innego, mamienie innych osób lub niewytłumaczalne zjawisko. Słowa te wypowiadał kiedyś mag, żongler lub inny podobny artysta.

Nie jest jasne pochodzenie terminu. Według oksfordzkiego słownika języka angielskiego termin pochodzi od pseudołacińskiego wyrażenia hax pax max Deus adimax - używanego w formułach magicznych. Niektóre słowniki podają, że jest parodią słów konsekracji z katolickiej Mszy. Protestanci, nie uznający przeistoczenia, w sposób prześmiewczy przeinaczając słowa kapłana hoc est corpus meum (łac. "to jest ciało moje"), utworzyli słowa hokus-pokus.

Anglikański pastor John Tillotson napisał w 1694 r.: "Według wszelkiego prawdopodobieństwa hokus-
-pokus
to nic innego jak imitacja słów hoc est corpus, które wypowiada kapłan katolicki podczas Przeistoczenia". Jest to tym bardziej uzasadnione, że w Holandii słowa pocus hocus są używane wraz ze słowami Pilatus pas. Można z tego wnioskować, że jest to poreformacyjna parodia katolickiego Przeistoczenia i Wyznania wiary (Credo), w którym znajdują się słowa: sub Pontio Pilato passus et sepultus est, (łac. "pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany"). W Skandynawii zaś słowom pocus hokus towarzyszy wyrażenie filiokus, które z kolei jest imitacją terminu Filioque z nicejskiego Credo, znaczącego "i od Syna".

Niektórzy uważają, że wyrażenie hokus-pokus odwołuje się do słów "Ochus Bochus". Sharon Turner w "Historii Anglosasów" z 1799 r., napisał, że wyrażenie hokus-pokus pochodzi od "Ochus Bochus". Demoniczny czarnoksiężnik z nordyckiego folkloru, Ochus Bochus, według legend tym właśnie wyrażeniem zamienił wodę w wino. Bochus według wielu legend był utożsamiany z Jezusem, który przemienił wodę w wino, wino w swoją Krew, a chleb w swoje Ciało. Źródłem więc tego sformułowania może być zwykłe oszustwo, aby nie dopuścić chrześcijaństwa jako nowej religii w Walii.

Jakiekolwiek jest źródło tych słów, nie mając pewności, co do ich pochodzenia, a wiedząc, że mogą mieć konotacje antykatolickie i prześmiewcze w stosunku do Pana Jezusa Chrystusa, nie widzę uzasadnienia, by ich używać. Przecież Ciało i Krew Pana Jezusa powinny być dla nas czymś więcej niż zwykłą zabawą czy powiedzonkiem.


Czy wiesz że: Słowo abrakadabra wywodzi się z języka aramejskiego. Od starożytności posługiwano się nim jako formułą magiczną, mającą rzekomą moc zmieniania rzeczywistości. Używano je jako magiczny znak i symbol w amuletach. Słowo to, choć jest używane, by określić coś, co nie ma większego sensu, może mieć zabarwienie okultystyczne.

Rycerz Niepokalanej 1/2012, s. 32
Brak komentarzy. Może czas dodać swój?
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się , żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?