ZE ŚWIATA
Wydatki roczne Ligi Narodów wynoszą ok. 27 miljonów franków szwajcarskich, co czyni w złotych: 42 miljony. Składają się na to wszystkie państwa należące do Ligi, więc także i Polska.
Na niektórych linjach kolejowych w Anglji powprowadzano dla podróżnych kinematografy; obecnie czyni to samo Czechosłowacja.
Stwierdzono, że w Anglji ludność z roku na rok zużywa coraz mniej alkoholu. I piwa i wódki mniej.
Nad Paryżem odbyły się ćwiczenia powietrzne, w których brało udział 350 samolotów wojennych francuskich.
Francuski Minister Lotnictwa zakazał swoim przelatywania przez ocean do Ameryki, gdyż jego zdaniem samoloty nie nadają, się jeszcze do tak trudnego zadania.
Belgijczyk Coppens, który w czasie wojny stracił jedną nogę, potrafił obecnie zdobyć rekord wysokości, z której się spuścił ze spadochronem. Samolot znajdował się wtedy na 6 kilometrów ponad ziemią.
W Belgji na wybrzeżu morskiem przerwana została tama i fale morza zalały 200 klm. kw. lądu. Straty obliczają na miljony.
W państwowych szkołach niemieckich wprowadzono w roku bieżącym naukę fotografowania, a także budowania samolotów.
Uległ katastrofie największy pasażerski samolot niemiecki. "Deutschland" i spłonął. Lotników było czterech, pasażerów ośmiu - wszyscy doznali tylko lekkich obrażeń.
Z końcem września obradował w Rzymie międzynarodowy Kongres przeciwgruźliczny. Delegatów z Polski przybyło aż 200.
W czasie wyścigów automobilowych pod Medjolanem wjechał jeden samochód między zgromadzonych widzów, zabijając 19 osób, a raniąc 26. Zawody przerwano.
Na rozkaz Mussoliniego rozsadzone będzie po całych Włochach 200,000,000 młodych drzewek. Tyle szczepów już zakupiono w Jugosławji, Szwajcarji, Albanji, a nawet w Kanadzie. We Włoszech odbył się proces sądowy pod przewodnictwem samego Mussoliniego; okazało się w nim, że gen. Nobile żadnej winy nie ponosi za rozbicie balonu "Italja".
Gdy gen. Nobile i załoga rozbitej "Italji" prosili o ratunek pospieszył między innymi z pomocą na samolocie wodnym Latham" słynny podróżnik biegunowy, Norweg, Roald Amundsen. Rychło potem wszelkie ślady po nim zaginęły. Pocieszano się, że taki znawca okolic podbiegunowych radzi sobie zapewne tam doskonale, żywiąc się mięsem upolowanych białych niedźwiedzi i nic złego stać mu nie może. A jednak niedawno rybacy wyłowili szczątki rozbitego samolotu Amundsena... Szlachetny podróżnik więc uległ katastrofie i zatonął... w całej Norwegji ogłoszono powszechną żałobę.
W Hiszpanji zawalił się tunel w pobliżu Saragossy i pogrzebał pracujących w nim właśnie robotników.
W stolicy Hiszpanji, Madrycie, zgorzał teatr w czasie przedstawienia. Z rumowiska wydobyto potem 110 trupów, w tem 11 dzieci.
W katastrofie kolejowej pod Madrytem 10 osób straciło życia 85 odniosło rany.
W Pradze czeskiej bawi niejaki Emeryk Ivanesco, który choć ma dopiero pięć lat, jednak potrafi bez pisania mnożyć i dzielić w pamięci wielkie liczby i trudniejsze jeszcze zadania matematyczne na pamięć wykonywać.
W Pradze Czeskiej zawaliły się dwie olbrzymie kamienice wśród budowy. Ofiary w ludziach bardzo liczne.
Na Litwie powstały dwie organizacje bojówkowe, jedna "żelaznego Wilka", a druga "Białego Konia" - i zwalczają się zażarcie nawzajem.
W Bośni i Hercegowinie, chociaż leżą ku południowi, jednak już z końcem września spadły pierwsze śniegi i zapanowały mrozy - szczęściem (dla tamtejszych mieszkańców) nie na stałe.
Ledwie ukoronował się król albański Zogu I, a już spiskowcy planowali, jak go sprzątnąć. Stało się inaczej: 11 spiskowców rozstrzelano, a 200 osób podejrzanych o udział w tem przytrzymano w areszcie.
Bolszewicy obliczają, że tegorocznych zbiorów wystarczy Rosji na jeden tylko miesiąc. Na Ukrainie spodziewany jest głód podobny, jak był tam w 1921 roku, gdy dochodziło do ludożerstwa...
W zatoce Janisejskiej, w Rosji, burza zatopiła przeszło 100 statków i łodzi.
Dnia 18 listopada rozpocznie się w stolicy Japonji Tokio proces sądowy przeciwko 313 oskarżonym komunistom. Ponieważ sala sądowa by ich nie pomieściła, tedy sądzeni będą w teatrze.
Koszta wyborów prezydenta w Stanach Zjednoczonych obliczone są na 10,000,000, dolarów.
W Stanach Zjedn. uruchomiono komunikację autobusową między Nowym Jorkiem a Los Angeles. Przestrzeń te wynoszącą: 5500 km. przebiegają autobusy w 5 i pół dnia.
Nad wyspami leżącemi obok Ameryki Środkowej szalał w połowie września tak straszny orkan, że na samej tylko wyspie Portorico znalazło śmierć 224 osób, a pokaleczonych 1,158. Straty nieobliczalne, nędza okropna...
Na półwyspie Floryda, należącym do Stanów Zjedn. poczynił orkan takie spustoszenie: 800 zabitych, 1500 ciężko rannych, 36,001 domów zburzonych. Również przerwane tamy jeziora pozwoliły wodom zalać 5 dopiero co kwitnących miast i wiele ferm i przemienić to wszystko w cuchnące, chorobotwórcze bagnisko.
W Australji wyrządził wicher szkód na miljon funtów szterlingów (ok. 43 miljony zł.)
W hiszpańskiej kolonji w Afryce nad morzem Śródziemnem w Melilla, nastąpił wybuch 20,000 kg. prochu. Z pod gruzów zburzonego fortu wydobyto 30 trupów i 215 rannych.
Wedle nowszych obliczeń żyje na całej ziemi 1.932,000.000 ludzi, z czego najwięcej przypada na Azję, bo 1026 miljonów (same Chiny liczą 450 milj. mieszkańców!) na Europę 514 milj., na Amerykę 232 milj., na Afrykę 146 milj., na Australję wraz z wyspami Oceanu Spokojnego 9 milj. Największy przyrost wskazuje Australja, a najmniejszy Europa.
SPRAWY POLSKIE
Minister spraw wewnętrznych wydał rozporządzenie, by do 11 grudnia 1929 roku wszystkie place po miastach wybrukowano, a jeśli miasto liczy ponad 50,000 mieszkańców - wyasfaltowano lub wybetonowano.
Pocztowa Kasa Oszczędności (P.K.O.) organizuje w wyższych, klasach szkół średnich konkurs na najlepsze rozprawy o oszczędności. Wyróżnionych będzie 1,000 prac: każdy z autorów otrzymał w darze książeczkę oszczędnościową z gotową wkładką 10 złotych..
Magistrat warszawski ubezpieczył dwa mosty na sumę; 17,690,805 złotych.
Dworzec kolejowy w Poznaniu ma być rozbudowany kosztem 630,000 zł. by zdołał odpowiedzieć Powszechnej Wystawie krajowej; zapowiedzianej na rok następny.
Nietylko Poznań, ale i cała Polska czyni energiczne przygotowania do wystąpienia na Powszechnej Wystawie Krajowej w roku przyszłym.
Kraków na urządzenie swego pawilonu przeznaczył 300,000 zł.
Gminy śląskie uchwaliły bezzwrotną subwencję w kwocie 61.000; zł. na pokrycie kosztów pokazu życia na Śląsku w czasie Powszechnej, Wystawy Krajowej w Poznaniu.
Rozszalał strajk ogromny w Polsce, a rozpoczął się od fabryk: włókienniczych w Łodzi.
Otwarto linję okrętową bezpośredniej komunikacji: Gdynia - Ameryka Południowa.
W czasie budowy portu w Gdyni natrafiono przypadkiem na szczątki zatopionego okrętu może 300 lat temu.
Lotnikowi kpt. Kozubskiemu w przelocie nad Grudziądzem wypadł zbiornik z benzyną i spadając na dach fabryki papy dachowej, spowodował w niej pożar.
Na Pomorzu w okolicy Koszlewek pojawiły się jadowite żmije w wielkiej ilości. Wśród ukąszeń zdarzają się i wypadki śmiertelne.
W okolicach Lwowa znaleziono szkielet człowieka podobno z przed 2,000 lat.
W Krakowie zgorzała ogromna łuszczarnia, a wraz z nią 100-wagonów mąki, zboża i kasz.
W połowie września ukazały się nad Krakowem i Warszawą Pierwsze w Polsce reklamy lotnicze, polegające na tem, że samolot po błękicie, pozostawiał za sobą taśmę jasnego dymku, udającego się w postaci liter i słów.
W Zakopanem bawiło przez trzy tygodnie 12 studentów włoskich w tym celu, by się nauczyć języka polskiego. Podobno poczynili znaczne postępy.
W ścianie jednego z domów w Wilnie znaleziono zamurowane kosztowności wartające około 4 miljonów złotych.
Utworzono w Częstochowie lotnisko samolotowe. Sama budowa hangaru kosztowała 122,000 zł.
P. Tyczkowski z Ameryki wybuduje w Tarnowie fabrykę sztucznego jedwabiu i fabrykę celulozy.
W Białej Podlaskiej, z okazji 300-lecia szkoły, do której uczęszczał swego czasu i powieściopisarz Kraszewski, wystawiono i poświęcono pomnik temuż Kraszewskiemu.
Robotnicy magistraccy, równając grunt pod Olkuszem, wykopali cały garnek starych monet polskich jeszcze z 1625 roku.
Dnia 24 września o godz. 5 min. 30 odczuto w powiatach buczackim i kopyczynieckim kilkusekundowe trzęsienie ziemi, poprzedzone kilkakrotnie hukiem podziemnym. Strat żadnych me było.
W Osielcu koło Jordanowa przeprowadzono plebiscyt za sprzedawaniem wódki lub przeciw. Większość wypowiedzią się przeciw. (Podobnie jak ongiś w Pruszkowie.)
W powiecie radzymińskim przyszło do cztery godziny trwającej walki między dwoma wsiami: Nowinkami i Tulejowem. Zaczęło się od bitki dwóch chłopaków, a skończyło się na zażartej wojnie i poranieniu kilkunastu chłopów. Pokój przywrócił silny oddział
policji z Radzymina.
Poeta ukraiński M. Rylski przełożył świeżo na swój język arcydzieło poezji polskiej Mickiewiczowego "Pana Tadeusza". W Płocku toczył się wielki proces sądowy przeciwko przywódcy sekty kozłowitów rozpustnikowi Kowalskiemu.
Polonia Amerykańska zebrała 50,000 dolarów i kupiła nowy, duży samolot, byle Kubala i Idzikowski zgodzili się jeszcze raz do Ameryki lecieć. Zdaje się, że polecą, ale dopiero w następnym roku.
Farmer polski w Ameryce Jankowski sprawił sobie samolot o trzech motorach i sposobi się do lotu z Ameryki do Europy, mian. do Polski, z przystankiem w Londynie.
Słynny muzyk nasz Paderewski otrzymał za trzy krótkie występy dla filmu 150,000 dolarów.
Podobno obecnie Polaków na całym świecie jest 31 milionów z 2 tego w Polsce zamieszkuje 22 milj., w Stanach Zjednoczonych 4 mili., w Niemczech 1 i pół milj., w Rosji też 1 i pół milj., w Francji 1 miljon, w Czechosłowacji 300,000 na Litwie ok. 250 w Brazylji 70 tyś., w Rumunji 50 tyś., w Austrji 30 tyś., i w innych krajach ok. 100 tysięcy.
